2Doc Makers van Morgen

Symfonie voor de veenkoloniën

VPRO

Hoe klinken de veenkoloniën? Regisseur Saskia Jeulink volgde componist Jurriaan Berger in zijn zoektocht. Gewapend met de nodige opnameapparatuur vertrok hij vanuit het westen naar de veenkoloniën en spitste hij zijn oren voor typische geluiden van het oosten van de Groningse en Drentse provincie.

Ander beeld van de veenkoloniën

In Symfonie voor de veenkoloniën zoekt componist Jurriaan Berger in opdracht van regisseur Saskia Jeulink naar het geluid van de veenkoloniën. ‘’Ik woon momenteel in Groningen en kom uit de Achterhoek. Ik leerde de veenkoloniën van binnenuit kennen door mijn schoonouders die daar wonen en theaterproducties die ik hier maakte. Ik moest wennen aan het rechtlijnige landschap, maar tegenwoordig zie ik de schoonheid ervan in. Wat een warme, ruimhartige mensen ben ik tegengekomen! Tegelijkertijd merkte ik dat de negatieve vooroordelen (stugge mensen, kaal en streng landschap, arm gebied, werkloosheid, wordt niets) over het gebied overheersen.‘’ Om zich van deze negatieve vooroordelen te bevrijden en een uitgebreider beeld van de veenkoloniën te krijgen, bedacht Jeulink om het geluid van de veenkoloniën te vangen in een muziekstuk. De regisseur kwam via via bij Jurriaan Berger terecht: ‘’ik leerde Jurriaan kennen als een erg bevlogen en creatieve kandidaat, dat leek mij boeiend om naar te kijken in de film.’’

Filmplan

Bij aanvang van de documentaire had Jeulink niet alleen de verantwoordelijkheid voor de film, maar ook voor de organisatie van een muziekstuk over de veenkoloniën. Lokale fondsen hebben dit gecombineerde project gesubsidieerd. ‘’Ik vond het fantastisch om deze film te maken. Tegelijkertijd was het spannend dat mijn documentaire afhankelijk was van de samenwerking met en het stuk van Jurriaan Berger. Ik wist niet wat hij uiteindelijk zou gaan maken en hoe het zou lopen. Toen ik zag hoe hij de geluiden zocht, was ik wel even huiverig dat zijn stuk ontoegankelijk zou worden. Dat experimentele van hem en zijn improvisatietalent werkten gelukkig juist erg goed.’’

Eerste samenwerking

Symfonie voor de veenkoloniën werd gemaakt door een klein team van drie mensen dat elkaar voor deze opnames nog niet kende. ‘’Dat klinkt beperkt, maar het beviel zo goed dat we voor mijn volgende film weer samen gaan werken. Onze werkverdeling loopt heel organisch en we vullen elkaar goed aan.’’ Het monteren deed Jeulink samen met haar cameraman. ‘’Na acht draaidagen zijn we begonnen met monteren. We hebben dat zo gedaan dat de spanning in de film opbouwt naar het muziekstuk van Berger, het moment suprême.’ Voor dit muziekstuk hebben Jeulink en haar crew beelden gedraaid van de veenkoloniën van bovenaf, maar ook archiefbeelden gebruikt uit dit gebied. Veel van deze beelden zijn geschoten tijdens de montage van het eindstuk. ‘Door deze beelden over de compositie heen te leggen, wilde ik het geheel extra kracht geven.’ 

Wie is Saskia Jeulink

Na een opleiding tot theaterdocent aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen begon Saskia Jeulink aan haar carrière in de theaterwereld. Tijdens een van haar voorstellingen bij Oerol besefte ze zich hoe abstract haar werk soms was en ze besloot een documentaire te maken. Bij het maken van haar eerste documentairefilm, De toer van een orgelbouwer, kreeg zij de smaak te pakken. ‘’Ik vind het fijn om vanuit de realiteit mijn creativiteit de vrije loop te laten. Dat kan beter bij het maken van documentaires dan bij theaterstukken. De film Symfonie voor de veenkoloniën is haar tweede film die ze produceerde met Stichting Beeldlijn. Momenteel werkt Jeulink aan haar derde film: ‘Een gedroomde samenleving, 35 jaar Theater te Water’.