Volgens regisseur Reber Dosky zijn er wereldwijd een miljoen jezidi's, waarvan er zo'n 300.000 tot 350.000 duizend in het noorden van Koerdistan leven. Tot het nieuws van de aanval in 2014 wisten weinig mensen van het bestaan van deze gemeenschap. 'De jezidi-gemeenschap is niet heel erg open en treedt niet zo graag naar buiten. Het is ook een soort bescherming van hun eigen cultuur, taal en religie,' vertelt de regisseur.

De jezidi-gemeenschap heeft met de aanval van IS haar 74ste genocide ervaren. Hoe dat mogelijk is, zou je eigenlijk aan de daders moeten vragen, meent Dosky: 'De mannen van IS zijn opgevoed met het geloof dat je iemand die niet gelooft, kwaad mag doen. Ze zijn destijds systematisch aan het werk gegaan om alle mannen en ouderen te doden. De kinderen zijn ontvoerd en Islamitsch opgevoed tot slaaf. De vrouwen zijn meegenomen en als 'cadeau' weggegeven. In totaal zijn er zo'n 7000 mensen ontvoerd en vermoord en 2700 mensen zitten momenteel nog ergens vast.'

Reber Dosky ontmoette de verschillende jonge vrouwen slechts enkele dagen na hun vrijlating. Om dichtbij de vrouwen te komen investeerde de maker veel tijd. Hij trok drie jaar lang met de vrouwen op. 'De vrouwen gaven in het begin aan dat zij hun verhaal niet wilden delen met journalisten, omdat hun ervaring was dat zij vaak in korte tijd erg veel pijnlijke vragen probeerden te stellen.'

Dosky pakte dat anders aan: 'Ik was heel veel tijd daar, ik kwam heel vaak thee drinken, wandelingen maken en spelletjes doen en stelde geen moeilijke vragen. Ik wilde hen het verschil tussen documentaire en journalistiek laten voelen. Zij waren de baas over hun eigen verhaal. Als zij geen antwoord wilden geven op een vraag, dan hoefde dat ook niet.'

Dosky besloot al snel dat hij geen pijnlijke vragen over het seksueel geweld wilde stellen. 'Ik heb die grens voor mijzelf bepaald. Het is ook niet relevant. Het is misschien goed voor een emotionele scène op televisie, maar je kan iemand er alleen maar pijn mee doen. Daarnaast vertelden de vrouwen zelf: "Dat ik vandaag voor jouw camera mijn verhaal doe, is het bewijs dat het IS niet gelukt is ons klein te krijgen."

Er zijn ook verhalen bekend van Nederlandse IS-strijders. Reber Dosky vroeg zijn hoofdpersonen of zij ook buitelandse strijders hebben ontmoet tijdens hun gevangenschap. 'Ze zijn in aanmerking gekomen met westerse jihadisten. Dat waren vooral vrouwen. Deze vrouwen waren niet alleen bezig met koken en wassen, maar droegen ook wapens.'

De verhalen uit Jezidi vrouwen - Dochters van de zon zetten aan het denken over hoe mensen met elkaar omgaan. De regisseur zegt hierover: 'Waarom zijn we zo heftig naar elkaar, waarom hebben we pijn van anderen nodig om verder te kunnen? Onze samenleving is zo ingericht dat allerlei verschillende culturen naast elkaar kunnen leven. Waarom gaat iemand vanuit diens geloof naar de andere kant van de wereld om daar een land kapot te maken?'

IS is verslagen, maar hoe gaat het nu met de berechting van daders? Reber Dosky vertelt dat met de oprichting van IS, strijders uit allerlei landen zijn gekomen. 'Velen zijn gearresteerd. In Irak bestaat de doodstraf. In het noorden van Syrie niet. De overheid daar roept westerse landen nu op om hun IS strijders op te halen. Ze willen een tribunaal oprichten, maar missen de middelen en kennis. Er is een oproep gedaan aan het Internationaal Strafhof in Den Haag om die kennis te delen.'

In een scène in de documentaire wordt aan de koningin van de jezidi's gevraagd om een jonge vrouw terug te halen uit Turkije. Omdat zij twee kinderen van IS-strijders heeft, mag zij niet terugkeren. Hoe kijkt Reber Dosky hiernaar?

'Het is pijnlijk. Voor veel vrouwen is een uitzondering gemaakt en zij mochten terugkomen naar de gemeenschap. De vrouwen met kinderen mogen dat nog niet. IS had als doel om zo veel mogelijk kinderen te verwekken door vrouwen te verkrachten. Volgens de koningin is er over twintig jaar geen zuivere jezidi-gemeenschap meer als die kinderen toetreden. Ik begrijp haar tot op zekere hoogte dat dat nu nog een te grote stap is.'

Dosky licht toe dat de kinderen - ondanks hun moeders - niet als jezidi's worden gezien, omdat hun verwekkers moslim zijn. 'Er heerst in en rondom het Midden-Oosten een mannencultuur, heel veel dingen zijn vanuit mannelijk perspectief bepaald. Er zijn jaren nodig om dat te veranderen.'

De vrouwen uit de documentaire zijn wel allemaal weer opgenomen in de jezidi-gemeenschap. Een van de vrouwen is inmiddels ook getrouwd.

Reber Dosky vindt dat alle opgepakte IS strijders de film zouden moeten zien, om hen te confronteren met wat ze hebben aangericht. Ook hoopt Dosky dat zijn film als bewijsmateriaal kan dienen in de rechtszaal. 'Vooral mannen zouden deze film moeten zien. We kennen de oorlogsretoriek. De eerste slachtoffers van oorlog zijn altijd vrouwen. Mannen zouden van de film moeten leren.'