Hoe is het om in Palestina of Israël te leven? Hoe gaan mensen om met het aanhoudende geweld, militarisme en onveiligheid in hun dagelijks leven? En hoe zit het met mensen die er niet wonen, maar wel een band met de regio hebben, bijvoorbeeld omdat ze van Joodse afkomst zijn of ooit Palestina ontvluchtte?

De redactie tipt een aantal documentaires over de situatie in Israël en Palestina.

Skies Above Hebron (EO)

Dit coming of age-verhaal volgt gedurende vijf jaar het leven van drie Palestijnse jongens uit Hebron. Hoe is het om op te groeien in een omgeving waar geweld en intimidatie aan de orde van de dag is?

Amer heeft een voorliefde voor duiven; die kunnen overal naartoe vliegen, waarheen ze maar willen. Hoe weinig bewegingsvrijheid hij en zijn broertje Anas hebben, blijkt al in de eerste minuten van deze documentaire.

De jongens, dan elf en zeven jaar oud, houden duiven op hun dak, dat grenst aan het huis van een kolonist. Vanuit twee Israëlische nabijgelegen uitkijktorens wordt iedere beweging in de gaten gehouden. Het ene moment zijn de jongens nog gewoon aan het spelen, het volgende staan er gewapende soldaten voor de deur, omdat de kolonist heeft geklaagd. 

Ook Marwaan woont direct naast een Israëlische kolonie en kan zich daardoor niet vrij bewegen. In zijn straat is een checkpoint en er zijn voortdurend incidenten tussen stenengooiers en soldaten, waarvan omwonenden zoals hij het slachtoffer worden. Hoe houden deze drie jonge Palestijnen zich staande in een samenleving die zo onder hoogspanning staat?

Regie: Esther Hertog, Paul King
Jaar: 2020

Innocence (EO)

In Israël weet elk kind wat het betekent om 18 te worden: dienen in het leger. In dit land betekent de diensttijd vaak ook echt vechten, waarbij de kans bestaat dat je het niet overleeft.

In door stemacteurs voorgelezen dagboekfragmenten van gesneuvelde jongeren vertellen ze over hun worsteling met de opgelegde gewelddadigheden, waarbij er nooit plaats is voor hun eigen principes, en overdenken ze hun angsten en doorkruiste toekomstplannen.

Regie: Guy Davidi
Jaar: 2023

Alsof ik Palestina heb gestolen (KRO-NCRV)

Kritiek op Israël wordt vaak aangemerkt als antisemitisme, met name door een deel van de Joodse gemeenschap. In hoeverre is dat ook zo? Frans Bromet vraagt het aan mensen met verschillende standpunten over dit ingewikkelde onderwerp.

Is kritiek op een land of regering hetzelfde als kritiek op een religie of volk? Veel mensen vatten kritiek op Israël op als een vorm van antisemitisme. Is dat ook zo? De onverbeterlijk nieuwsgierige Frans Bromet gaat op onderzoek uit en ontmoet mensen met uiteenlopende standpunten.

Regie: Frans Bromet
Jaar: 2021

Palestina bestaat niet (BNNVARA)

Vier Palestijnse Nederlanders vertellen in deze documentaire over hun vaderland dat ze in 1948 ontvluchtten ten gevolge van de Nakba. Na hun vertrek kwamen ze na vele omzwervingen in Nederland terecht.

Ze vertellen over hun herinneringen aan Palestina en hun vlucht. Drie van hen wonen al meer dan een halve eeuw in Nederland. Op hun oude dag moeten ze constateren dat hun levenslange strijd niet heeft geleid tot erkenning van Palestina.

Regie: Simone Tangelder
Jaar: 2019

Team Gaza (VARA)

Gedurende een volledig seizoen worden vier spelers van een voetbalteam in Gaza op de voet gevolgd. Alle vier proberen op hun eigen manier betekenis aan hun leven te geven in de hermetisch afgesloten landstrook waar oorlog en ellende elke dag op de loer liggen.

De een wendt zich tot God, de ander grijpt naar wapens, een derde trouwt zijn nichtje en bouwt een burgerlijk bestaan op. Op het voetbalveld komen de verhalen samen, daar wordt het zware leven in Gaza voor even vergeten. Een indringende documentaire over een voetbalteam in de Gazastrook.

Regie: Frederick Mansell en Laurens Samsom
Jaar: 2016

The Settlers

Voor de Zesdaagse Oorlog woonden er geen Joden in het historische Joodse hart van Judea en Samaria, maar nu is het de thuisbasis van honderdduizenden Joodse kolonisten. Zij zijn wat betreft hun opvattingen, afkomst, ideologieën en sociaal-economische achtergronden bijna net zo divers als de Israëlische samenleving zelf.

In The Settlers staan de radicalen, idealisten, messias-fanatici, ware gelovigen en politieke opportunisten tegenover elkaar. Ze wonen op de breuklijnen van een eeuwenoud conflict.

De documentaire van Shimon Dotan heeft ongekende toegang tot de pioniers van de nederzettings-beweging en een groep van hedendaags-religieuze en seculiere kolonisten. Het is een uitgebreid onderzoek naar controversiële gemeenschappen die buitensporig veel invloed uitoefenen op de sociopolitieke lot van Israël en Palestina.

Regie: Shimon Dotan
Jaar: 2016

5 Broken Camera's (IKON)

Emad woont in Bil'in, een dorp op de bezette westelijke Jordaanoever, op een paar kilometer afstand van de muur die Israël bouwt om de oprukkende Joodse nederzettingen te scheiden van de Palestijnse dorpen.

In 2005 filmde hij hoe de bulldozers kwamen om olijfbomen uit de grond te trekken ten behoeve van de muur, die dwars door het land van zijn dorpsgenoten wordt geplaatst. In die eerste dagen, waarin het verzet tegen de Joodse kolonisten en Israëlische soldaten begint, wordt Emads vierde zoon Gibreel geboren.

Emad blijft het groeiende verzet en geweld filmen, ondanks de smeekbeden van zijn vrouw die bang is voor represailles. Hij maakt zo een persoonlijk, indringend document over de strijd van een dorp tegen geweld en onderdrukking.

Regie: Emad Burnat en Guy Davidi
Jaar: 2012

Nadav's vrede (VPRO, HUMAN)

De Israëlisch-Palestijnse problematiek vanuit het perspectief van een kind.

Nadat Nadav (12, Israëlisch) voor zijn ogen een bus met schoolkinderen heeft zien ontploffen komt hij tot de conclusie dat volwassenen niet te vertrouwen zijn. Om vrede in het Midden-Oosten te bewerkstelligen zal hij zelf iets moeten ondernemen.

Toegerust met een behoorlijke dosis naïviteit en ambitie gaat hij aan de slag. Nadav is ervan overtuigd dat vrede alleen kan worden bereikt door Israëlische en Palestijnse kinderen met elkaar in contact te brengen en zo door dialoog begrip te kweken voor elkaar.

Regie: Eyal Avneri
Jaar: 2011

Ontbreken er documentaires of tv-programma's?

Laat het ons weten!

We werken onze documentairetips geregeld bij en kunnen de input van documentaireliefhebbers daarbij goed gebruiken. Stuur je tip naar redactie@2doc.nl en geef aan om welke kijktiplijst het gaat. Dank!

Meer over dit onderwerp