Close Up

Soviet Bus Stops

AVROTROS

In de USSR stonden architectuur en kunst volledig in dienst van het communisme, met als gevolg dat alles op elkaar leek. Behalve... de bushaltes.

Race tegen de klok

Wie door de voormalige Sovjet-Unie reist, ziet ze langs de wegen staan: fantasievol vormgegeven bushokjes in de vorm van bijvoorbeeld een duif of een watermeloen. In een race tegen de klok fotografeert de Canadees Christopher Herwig de bushaltes, vóórdat ze gesloopt worden.

Tijdens een fietstocht van Londen naar Sint-Petersburg in 2002 raakte de fotograaf gefascineerd door de unieke architectuur van bushaltes uit het Sovjet-tijdperk die hij tegenkwam. In twaalf jaar tijd heeft Herwig meer dan 30.000 kilometer afgelegd door 14 landen van de voormalige Sovjet-Unie om deze opvallende bushaltes te vinden en vast te leggen.

Chornobai, Oekraïne.

Omsk, Rusland.

Individuele creativiteit

De architectuur stond in de Sovjet-periode onder strikte toezicht. Maar hoewel de monumentale kunst het verhaal van de communistische staat moest promoten, bleven de bescheiden bushaltes vaak onopgemerkt. Als gevolg hiervan zijn er nu talloze architectonisch onderscheidende bushaltes verspreid over de voormalige Sovjet-Unie. 

Deze stops werden een middel om lokale en artistieke concepten uit te drukken. Ze dienen volgens Herwig als 'testamenten van individuele creativiteit'. 

Maar ondanks de interesse van liefhebbers als Herwig, bestaat de kans dat deze bushaltes in de komende jaren gesloopt zullen worden. Niet iedereen ziet dat als probleem, want waar de haltes voor sommigen als architectonische diamanten gelden, zijn ze voor anderen vooral een herinnering aan een meedogenloos regime.

Taraz, Kazachstan.

Puzzelstukjes

Voor deze documentaire werd Herwig zo'n zeven jaar gevolgd tijdens zijn expedities. Vanwege het gebrek aan historische documenten over de totstandkoming van deze bushaltes, praat hij met experts, spoort hij de makers op en raapt hij stukje voor stukje de puzzelstukjes bij elkaar. 

Of die puzzel bijeen blijft is dus nog de vraag, maar gelukkig hebben we de foto's nog. 

Regie: Kristoffer Hegnsvad
Omroep: AVROTROS 
Producent: Empty Chair

Echmiadzin, Armenië.

Balykchy, Kirgizië.

Meer over dit onderwerp

Meer documentaires over architectuur: