2Doc Kort

The Game

VPRO

Wat betekent het om scheidsrechter te zijn, beslissingen te nemen en de energie in een heel stadion te sturen? Regisseur Roman Hodel nam een kijk achter de schermen van een voetbalwedstrijd en maakte The Game, een portret van de Zwitserse voetbalscheidsrechter Fedayi San.

Door in te gaan op familierelaties en de interacties tussen spelers en scheidsrechter, laat hij de kijker de ondraaglijke druk op een scheidsrechter ervaren.

De scheidsrechter heeft de bevoegdheid om te beslissen over gele of rode kaart, penalty of geen penalty. Zijn oordeel kan het verschil maken tussen overwinning en nederlaag. Het hele stadion kijkt naar hem. Hij moet beslissen. Van het ene op het andere moment kan hij worden gedwongen de woede van het stadion in te dammen. Fedayi San (1981) is een Zwitsers voetbalscheidsrechter en sinds 2016 in dienst van FIFA en UEFA. In The Gameervaart de kijker mét hem de hoogte- en dieptepunten van een voetbalwedstrijd, wat het betekent om respect te verdienen op het veld, en de energie van een heel stadion te sturen. 

Ondertussen laat Fedayi San ook zichzelf zien: een mens met angsten en twijfels.

Regie: Roman Hodel (Luzern, 1989)
Omroep: VPRO

'Je kan niet voetballen, dus dan ga je maar fluiten. In mijn geval was dat niet zo’

In gesprek met voetbalscheidsrechter Jeroen Manschot

Tekst: Anna Tuinhout

In documentaire The Game speelt scheidsrechter Fedayi San de hoofdrol. Hij is een Zwitserse voetbalscheidsrechter en sinds 2016 in dienst van FIFA en UEFA. In deze film ervaart de kijker samen met de scheidsrechter hoogte- en dieptepunten van een voetbalwedstrijd. 2Doc.nl sprak met Jeroen Manschot over deze film. Hij is scheidsrechter in dienst van de KNVB en fluit voornamelijk wedstrijden van de Eredivisie. Wat vindt hij ervan dat er aandacht wordt besteed aan zijn passie? 

Waarom wil je in hemelsnaam scheids worden? Het is zo’n beetje de meest omstreden functie in het veld en je bent al snel kop van jut.
‘Mensen vragen vaak: ‘Waarom wil je dat doen? Kon je niet voetballen of zo?' Dat is vaak de eerste vraag die gesteld wordt. Je kan niet voetballen, dus dan ga je maar fluiten. In mijn geval was dat niet zo.’

‘Toen ik op mijn zestiende in de A-jeugd kwam bij SV Houten, werd het ‘een soort van verplicht’ om vrijwilligerstaken te vervullen. Ik besloot om bij de pupillen te gaan fluiten. Op gegeven moment vond ik het leuker dan voetballen en moest ik de keuze maken: ga ik fluiten of voetballen? Ik besloot om voor het eerste te gaan.’

Wat vind je ervan dat er een keer alleen aandacht is voor de scheids in een documentaire?
‘Het is goed dat een keer wordt uitgelicht wat een scheidsrechter allemaal wel niet moet doen in zo'n wedstrijd. Heel veel mensen denken: ‘Je rijdt naar een stadion, je doet negentig minuten je wedstrijd en je bent klaar.’ Dat is niet zo. Ik ben acht uur bezig, het is gewoon een werkdag. Ik moet daarnaast nog vier keer in de week trainen, mijn spelregels op orde hebben, ik moet fysiek en mentaal scherp zijn, ik moet op tijd naar bed, ik moet dingen daarvoor afzeggen en ik kan niet naar feestjes. Dat is met voetballers eigenlijk ook zo. Alleen daarvan zeggen ze: ‘Ja die werkt er hard voor.” 

‘Ik werk er ook hard voor. Het verschil is dat ik het alleen moet doen en zij met een elftal. Ik heb die discipline nodig. Het is voor ons ook de wil om het hoogst haalbare te halen en om foutloos te fluiten.’

Hoe voelt het als je wordt uitgescholden op het veld door supporters? Hoe ga je daarmee om?
‘Ik krijg in een stadion niet mee dat er gescholden wordt. Er is zoveel geluid in een stadion en ik heb een oortje in. Ik ben zo gefocust op de wedstrijd, dat ik wel geroezemoes hoor, maar ik hoor gewoon niet wat ze zingen. Bij de amateurvelden is dat lastiger.’

Als scheidsrechter ben je dus niet altijd geliefd door supporters tijdens zo’n wedstrijd. Hoe sluit jij je hier vanaf?
‘Ik ben vooral gaan denken vanuit het positieve. Je maakt misschien één fout, maar er gaat meer goed dan fout. Dus ga gewoon uit van het gene wat je goed doet.’ 

De tekst gaat verder onder de foto.

'Ik ben vooral gaan denken vanuit het positieve'

Denk je dat een scheidsrechter de sfeer van een wedstrijd kan bepalen? 
‘Voetballers maken het spel, die bepalen de sfeer. Die gaan grenzen opzoeken en wij zijn er om die grenzen te bewaken. Op het moment dat ze binnen de grenzen blijven, dan heb je van ons geen last. Dan kunnen mensen van het voetbal genieten. Op het moment dat ik een kaart of een penalty moet geven, krijg ik de aandacht. Dan roepen mensen: ‘Ja die scheids heeft te veel invloed.' Daarom zegt men ook vaak: ‘Als je niet weet wie er gefloten heeft, dan is het een goede wedstrijd geweest.’’

In ‘The Game’ zie je veel overleg tussen de scheidsrechter en de VAR.  De VAR is nu een paar jaar aanwezig op het veld. Wat vind je van die ontwikkeling? Levert het voor jou vaak discussie op of voelt het als een fijne samenwerking?
‘Het helpt mij, omdat ik nu op bepalende momenten fouten zelf kan herstellen. De commotie van het publiek na de wedstrijd is er daardoor vaak minder. Een VAR checkt élk moment. Hij grijpt niet altijd in en geeft alleen advies. Het enige wat 'ie zegt is: ‘Goed gezien, je kan hervatten.’ Voor je eigen gevoel is dat fijn, dan weet je dat je het goed gezien hebt. Soms fluit ik en dan krijg ik heel veel commotie. Dan denk ik: ‘Ben ik nu de enige die het verkeerd ziet?’ Dan is het fijn dat een VAR zegt: ‘Prima gezien hoor, je kan gewoon doorgaan.’ 

‘Spelers weten er soms zo'n theater ervan te maken op het veld, dat ik moeilijk kan zien of het gemeend of gespeeld is. Ze vinden het dan nog gek dat we een verkeerde beslissing nemen. Dat blijf ik altijd nog het bijzondere vinden. Spelers worden nooit voor de camera geroepen als ze de scheidsrechter 'misleiden'.’

‘Door de komst van de VAR zijn spelers minder theater gaan spelen. Dat komt vooral als spelers blijven liggen en pijn hebben. Dat je tegen ze zegt; ‘De VAR heeft allang gekeken, je wordt niet eens geraakt.’ Dan kijken ze echt van: Oh, shit, er is een VAR.’

’Dan kijken ze echt van: Oh, shit, er is een VAR’

Meer sportdocu's