In de zomer van 2019 vertrokken documentairemakers Lina van den Idsert en Pepijn Nuiten naar Frankrijk, om daar een week te verblijven bij Henk en Jessica. Wat ze precies kwamen filmen wisten ze nog niet. Maar dat er een mooi verhaal te vertellen was, wisten ze wel. Het bleek een goede zet. Maison Charlotte werd een ontroerende documentaire over ouders in rouw. 2Doc.nl sprak met de makers.

Hoe kwamen jullie in contact met Jessica en Henk?
Pepijn: ‘Jessica en Henk zijn vrienden van mijn ouders. In 2013 ben ik in de zomer een week bij hen in Maison Charlotte geweest. Ik nam toen deel aan de schilderlessen van Henk, Jessica maakte het eten. Het zijn echt hele bijzondere mensen. Hoe Henk kan praten, over kunst, over het leven. Hoe liefdevol Jessica bezig is met het bereiden van het eten. Ze zijn beiden getekend maar houden zichzelf op hun eigen manier staande. Ik dacht toen al ‘hier zit zeker een film in’. Maar het fijne wist ik er nog niet van, de diepte van het verhaal kende ik toen nog niet.’

Henk en Jessica zijn hun dochter Charlotte verloren. Als eerbetoon bouwden ze Maison Charlotte. Wisten jullie al meteen dat de film over het rouwproces van Jessica en Henk moest gaan?
Pepijn: ‘Ik wist natuurlijk dat hun dochter was overleden, ik wist wat er met haar gebeurd was, daarover had ik al gesprekken met mijn ouders gevoerd.’

Lina: ‘Maar nee, we wisten niet van tevoren dat we zo diep met hen hierover in gesprek konden gaan. We wisten dat het een onderliggende laag in de film zou worden maar van tevoren hadden we dit niet vastgelegd. Alles ontstond echt die week. Pas tijdens het draaien kwamen we erachter dat we iets heel bijzonders en kwetsbaars aan het vastleggen waren. Het is precies zoals Henk het zegt over rouw en kunst: ‘Vaak besef je pas later wat de betekenis is van wat je doet’. Zo was dat ook voor ons.’

Pepijn: ‘Dat Henk en Jessica zo open vertelden heeft de documentaire echt gemaakt. Zij hebben zich zo kwetsbaar opgesteld; wij mochten alles vragen, nooit was iets te veel. Wij zijn open, zij zijn open. En dat is bijzonder, vaak wordt er niet gepraat over de dood van een kind.’

Lina: ‘Ja, veel ouders gaan uiteindelijk uit elkaar als ze een kind verliezen. Zo’n gebeurtenis ontwricht natuurlijk enorm, dat kunnen wij ons slechts inbeelden. Het was erg bijzonder om te horen hoe Henk en Jessica het – samen, en soms ook niet samen - hebben gedaan.’

Precies wat jullie zeggen: rouw is een onderwerp waarover we niet vaak praten. Durfden jullie alles te vragen?
Pepijn: ‘We zaten een hele week met hen in Frankrijk, dat hielp sowieso. Ook kende ik ze al wat langer, dat maakte het makkelijker.’

Lina: ‘In sommige opzichten verschillen Pepijn en ik wel, ik vond het bijvoorbeeld soms spannender. Ik had Jessica en Henk nog nooit ontmoet. Gelukkig konden Pepijn en ik overleggen over de vragen die we wilden stellen: waar kunnen en willen we wel heen, waar niet heen?’

In de documentaire zitten een paar ontroerende scènes. Bijvoorbeeld wanneer Henk vertelt over zijn schilderij waarop hij zijn dochter portretteerde. Lukte het om dan in de rol van filmmaker te blijven?
Pepijn: ‘Ja, welke andere rol zou ik dan kunnen hebben?’

Lina: ‘Nou, ik wilde soms wel mijn armen om Henk heen slaan. Op het moment dat hij zijn schilderij liet zien waren wij ook zeker geëmotioneerd. We hadden het werk waarop hij Charlotte portretteerde ook nog niet gezien. Henk wilde het op dat moment ‘onthullen’. Dat was voor ons ook wel even slikken.’

Hoe vonden Jessica en Henk het om zichzelf terug te zien?
Lina: ‘Dat was heel bijzonder, ze waren er ook wel even stil van.’

Pepijn: ‘Ze schrokken niet toen ze zichzelf zagen, maar ze hadden ook niet verwacht dat de rouw hun zo getekend zou hebben. Dat is de rouw die andere mensen wel zien, maar zij zelf niet. Dat is de kracht van film. Ik denk dat ze na het zien van de documentaire ook pas inzagen dat hun verhaal echt bijzonder is. We hopen alle vier dat andere mensen er iets aan hebben.’

Lina: ‘Dat kijkers die zelf ook met rouw te maken hebben iets uit de film kunnen halen. Dat is voor ons, maar zeker ook voor Henk en Jessica, het allerbelangrijkste.’

Jullie verbleven een week bij Maison Charlotte. Waren jullie de hele week bezig met de film, stonden jullie die hele week ‘aan’?
Pepijn: ‘Als we daar drie maanden hadden gezeten, waren we met een burn-out teruggekomen. We hebben een dag vrij genomen, want het was best intensief. Soms hadden we hele mooie gesprekken net op het moment dat de camera uitstond. Dan dacht ik: ‘wow nu vertel je nóg iets prachtigs!’

Lina: Ja! Zo was er een moment in de ochtend dat de sfeer heel ontspannen was. Wij zaten rustig koffie te drinken en dat was het eerste moment dat Henk en Jessica echt dicht bij elkaar stonden. Ze gaven elkaar op dat moment een kus, in de deuropening, in de ochtendzon. Het was een prachtig beeld maar onze camera stond uit. Tegelijkertijd kun je je afvragen of zoiets was gebeurd op het moment dat de camera wel had gedraaid.’

Pepijn: Ik heb toen de camera nog snel aangezet. Maar op dat moment pakte Henk een doos en zei: ‘Nou doei, tot vanmiddag!’’

Hoe was het voor jullie om samen deze film te maken?
Lina, lachend: ‘Nou, wij zijn zelf ook een stel, dus dingen lopen soms een beetje in elkaar over. We hebben geen strakke taakverdeling of zakelijke band. Maar we vullen elkaar heel goed aan: Pepijn is technisch heel sterk en ik meer inhoudelijk. De manier waarop we samenwerken groeit gaandeweg. Maar er zijn natuurlijk ook wel eens spanningsmomenten geweest.’

Pepijn: ‘Ja, je kunt het werk minder goed ‘uitzetten’. Als er ’s avonds nog iets te binnen schiet, en ik deel dat met Lina, dan gaat zij daar vervolgens ook weer over nadenken. Het is goed om een moment te hebben om de ‘werkdag’ af te sluiten.’

Lina: ‘En we moeten soms een beetje zoeken naar ontspanning. Daarover hebben we ook veel geleerd die week in Frankrijk. Maar het was vooral heel fijn dat we dit samen konden maken.’

Zijn jullie al bezig met een nieuw, gezamenlijk project?
Lina: ‘Nee, niet concreet, maar 2Doc Talent geeft ons wel heel veel motivatie om verder te gaan met documentaire. En er staat al wel iets op de planning.’

Pepijn, lachend: ‘Maar daarover gaan we nog niets vertellen! Het is nog in een heel vroeg stadium.’