Het syndroom van Slauerhoff & Burenpraat, deel 1

Radio Doc

NTR

Naast talloze dichtbundels en romans liet Jan Jacob Slauerhoff iets na dat minder tastbaar, maar misschien wel even invloedrijk is: Het Syndroom van Slauerhoff: een haat-liefde verhouding met het land waar je van weg wilt, maar nooit helemaal van loskomt. Marlous Lazal ging op zoek naar sporen van dit syndroom bij hedendaagse schrijvers. En deel 1 van Burenpraat, een reeks bijzondere ontmoetingen van Romanee Rodriguez met haar nieuwe buren in Tuindorp Oostzaan.

Het syndroom van Slauerhoff

Op 5 oktober 1936 stierf schrijver, dichter en scheepsarts Jan Jacob Slauerhoff op 38-jarige leeftijd in Hilversum. Niet bepaald zijn gedroomde plaats om de laatste adem uit te blazen aangezien enkele maanden voor zijn dood nog zijn laatste dichtbundel verscheen onder de titel ‘ Een eerlijk zeemansgraf’. 

Eerder schreef hij al:

In Nederland wil ik niet sterven,
En in de natte grond bederven
Waarop men nimmer heeft geleefd.
Dan blijf ik liever hunkrend zwerven'

Wat bezielde deze romantische nostalgicus, die Holland zo haatte? Terwijl diezelfde Hollandse cultuur een spiegel was waarin hij naar zijn eigen bekrompenheid staarde. Zo verwoordt de al in 1976 naar Belgie geëmigreerde schrijver Benno Barnard het Syndroom van Slauerhoff, waar hij naar eigen zeggen zelf ook aan lijdt.

Programmamaker Marlous Lazal, die twee jaar geleden nog de dichter Jorge Luis Borges achterna reisde in Argentinie, herkende bij zichzelf ook trekjes van dit syndroom en ging in het voetspoor van Slauerhoff op zoek naar ‘lotgenoten’. Die vond ze onder meer in de in Portugal wonende vertaler en Slauerhoffkenner Arie Pos en in de jonge Vlaamse auteur Nout Van Den Neste. Hij schreef onlangs ‘Vida Triste, over Slauerhoff en de fado’ en raakte zo gefascineerd door Lissabon dat hij er inmiddels al een aantal jaren woont. Met hem verkennen we het Lissabon van Slauerhoff. Wat zegt de nostalgie van Slauerhoff ons vandaag de dag nog? Is het iets om te koesteren of schuilt er ook gevaar in? En is er een remedie?

Burenpraat, deel 1

Romanee Rodriguez verhuisde van het centrum van Amsterdam naar Tuindorp Oostzaan. Van de anonieme grote stad naar het dorpse gevoel van Amsterdam Noord. Ze verhuisde naar een buurt waar de mensen elkaar kennen, waar nieuwe buren zich even voorstellen. ‘O, wat leuk’, dacht Romanee, ‘dat ga ik ook doen’. Zo ontstond de serie Burenpraat, een serie korte radio-ontmoetingen waarvan er elke week één te horen is op Radio 1 bij De Nacht van het Goede Leven. Speciaal voor Radio Doc maakte Romanee Rodriguez een bewerking van deze serie. Deze en volgende week ontmoet u de nieuwe buren van Romanee.

Er zijn veel meer nieuwe buren dan in deze aflevering te beluisteren, voor alle afleveringen van Burenpraat ga naar romaneerodriguez.nl en dan doorklikken naar Burenpraat.