Oud jong komen samen in verzorgingstehuis Tuindorp-Oost

Een nieuwe morgen

HUMAN

Rust en regelmaat bepalen het bestaan van de bewoners van het verzorgingshuis Tuindorp Oost in Utrecht. Maar als door bezuinigingen steeds meer kamers leeg komen te staan, worden studenten uitgenodigd om tussen de ouderen te wonen. Zij staan namelijk te springen om een woning in het drukke Utrecht, maar het contact tussen jong en oud blijkt al snel niet zo vanzelfsprekend.

Zoek naar docu’s op thema

'Dat jong en oud als vrienden door de gang zouden lopen was te optimistisch'

In gesprek met de regisseur

Toen Kim Brand veertien jaar oud was, werkte ze in het verzorgingstehuis. Het was haar weekendbaantje en haar moeder werkte daar ook. Op dat moment ontstond bij Kim een diepe interesse in de zorg. In gesprek met 2Doc vertelt ze over haar maakproces en over haar idealen.

Tijdens haar werk in de zorg viel Kim meteen op dat er veel dingen een stuk beter konden. 'Iedereen doet dingen op een eigen manier, maar in dat verzorgingstehuis merkte ik dat alles volgens een systeem moest. De karren met eten die langsgereden worden, iedereen heeft een piepsysteem met een alarm en iedereen zit in zijn eigen hokje te wachten op de dood. Dat zou anders moeten.'

Vanuit die gedachte maakte ze haar afstudeerfilm voor de Hogeschool van de Kunsten: De zorgfabriek. Daar bleef het niet bij, want na twee films over andere onderwerpen kwam ze weer terug bij het onderwerp zorg. 'Ik maak altijd films over hoe mensen samen leven', zegt Kim. 'Het zijn allemaal maatschappelijke onderwerpen. Ik probeer ook altijd films te maken zonder een oordelend vingertje.'

© Kim Brand / Een van de jongens

Kim Brand

Een nieuwe morgen
'Ik was van plan om een documentaire te maken over dit verzorgingstehuis dat leegliep, maar dat is eigenlijk heel saai. Ik wilde geen film maken over alleen maar bejaarden. Dat zou juist alle clichés laten zien. Toen kwam de directrice van het tehuis met het idee om er jongeren in te stoppen. Toen was het heel duidelijk: dit is mijn film. Ik zocht juist een manier om ouderen op een andere manier in beeld te brengen en dit was wat ik nodig had.'

Door de documentaire te maken leerde Kim heel wat over de communicatie tussen de verschillende leeftijdsgroepen. 'Ik was misschien wat te enthousiast in het begin. De gedachte dat jong en oud als vrienden samen door de gang zouden lopen was misschien wat te optimistisch. Vanuit beide kanten willen ze heel graag, maar er is een soort gat tussen die twee. Ze hebben allebei vooroordelen over de andere kant.

'Ik kwam er achter dat het helemaal niet natuurlijk is dat jong en oud gewoon met elkaar kunnen praten. Dat zorgde voor allemaal ongemakkelijke situaties die je kunt zien in de documentaire. Ik denk dat we zijn verleerd hoe we op een natuurlijke manier met ouderen kunnen kletsen. De film zal dan ook herkenbaar zijn voor jongeren die af en toe bij oma op visite gaan.'

Het nieuwe inzicht over de relatie tussen jongeren en ouderen raakte Kim, maar maakt haar niet minder optimistisch. 'Vriendschap tussen twee generaties is wel een hele grote stap, maar dit project is een goed begin waarin oud en jong elkaar in ieder geval tegenkomen op de gang.'

Tekst gaat verder onder de foto

© Kim Brand / Een van de jongens

Wat gebeurt er als je studenten tussen ouderen in een verzorgingstehuis plaatst?

De ideale situatie
Het is duidelijk dat Kim Brand het niet eens is met het huidige zorgsysteem, maar hoe denkt zij dat het beter kan? 'Ik wil geen pleidooi houden voor dat we met z’n allen bij elkaar moeten gaan wonen, maar ik vraag mij wel af wat de meerwaarde is van ouderen met z’n allen in een flat te stoppen. Dan worden die tehuizen alleen maar gevuld met mensen die doodgaan. Dat is een hele andere sfeer dan wanneer je een flat zou hebben waar ook kinderen worden geboren.

'Wat je in het tehuis van de documentaire ziet is: jongeren trekken in het bejaardentehuis. Het blijft daarbij, en een verzorgingstehuis is totaal niet ingericht op wat jongeren leuk vinden. Die gaan niet in een gemeenschappelijke ruimte zitten met de bingo. Dit was een tijdelijk experiment, maar ik denk dat je een huis van tevoren kunt inrichten op het samenwonen van jong en oud.'

Praktiseren
Die kijk op de zorg van Kim blijft niet bij een persoonlijke mening. Samen met de producent Een van de jongens werkt ze er aan om oud en jong bij elkaar te brengen. 'We gaan bijvoorbeeld praten met mensen over huisvesting en activiteiten om eenzaamheid tegen te gaan. We hebben bijvoorbeeld een spel gemaakt dat jong en oud met elkaar spelen. Hiermee willen we wat aan de situatie bijdragen.'

Weten hoe oud je zelf écht bent? Doe de test. Wil je meer weten over de campagne van Een van de jongens? Kijk dan op de website, waar data van verschillende evenementen staan en je zelf kan deelnemen.

Meer over 'Een nieuwe morgen'

Meer over 'Zorgen voor elkaar' meer