‘De situatie van mijn moeder blijft veranderen, en daarmee ook die van ons gezin’

Gijs, we kennen je bij 2Doc.nl vooral als cinematograaf van onder andere Mama en The Life of Fathers. Nu had je voor het eerst zelf de regie in handen. Hoe heb je die overgang ervaren?

‘Het was een totaal andere beleving. Normaal gesproken ben ik helemaal gefocust op het creëren van de juiste beelden, maar nu moest ik ineens met álles rekening houden. Daar kwam nog bij dat ik ook inhoudelijk moest nadenken over een ontzettend persoonlijk verhaal. Het was overigens wel een heel bewuste keus om alles zelf te doen, gezien de gevoeligheid van het onderwerp.

Op den duur lukte het me wel om die cinematografische blik een beetje los te laten en me vooral te richten op mijn inhoudelijke doel: het doorbreken van de stilte rondom mijn moeders ziekte.’

Wat vonden je ouders ervan dat je je camera op hen richtte?

‘Ik loop al van jongs af aan met een camera rond, dus op zich zijn ze dat wel van me gewend. Ze hadden er in ieder geval geen problemen mee. Het viel me zelf vooral op hoe naturel ze zich voor de camera gedroegen. Ik heb ze nooit aanwijzingen hoeven geven. Ze wisten allebei wel dat ik met een film bezig was die naar buiten ging, maar ik denk dat ze zich niet helemaal beseften dat het bijvoorbeeld ook op televisie zou komen.’

En hoe vonden ze het zelf om de film terug te zien?

‘Van mijn moeder merk ik dat ze het lastig vindt om een inhoudelijke reactie te geven. Ze kan er denk ik nog geen goede woorden aan geven. In de documentaire zitten ook scènes waarin mijn vader zijn zorgen over mijn moeder uit waar ze zelf niet bij is. Dat hoor je in een relatie natuurlijk eigenlijk nooit van elkaar. Je weet dat het gebeurt, maar wordt daar normaal gesproken nooit zo direct mee geconfronteerd. Ik merkte dat dit wel wat ongemakkelijke gevoelens opriep. Over het algemeen vonden m’n beide ouders het gelukkig een mooi en liefdevol portret waar ze zich alle twee in herkenden. Ze voelen zich in ieder geval allesbehalve gegeneerd.’

Je moeder wist ook niet precies waar je film over ging. Daar komt ze pas tijdens het draaien achter.

‘Klopt, dat heb ik haar van tevoren niet verteld. Dat was erg lastig, omdat het voelde alsof ik tegen mijn moeder aan het liegen was. Maar als ik haar echt had moeten uitleggen waar de film over ging, dan had ik op dat moment al het gesprek met haar aan moeten gaan. En de intentie was echt om het zwijgen middels de documentaire te doorbreken. In de laatste scène voer ik een intiem en emotioneel gesprek met mijn moeder. Daarin komt het hoge woord eruit.’

In hoeverre heeft de documentaire ervoor gezorgd dat je gezin nu beter over de ziekte van je moeder kan praten?

‘Ik denk dat de documentaire zeker wel een drempel heeft weggehaald. Het zwijgen is echt doorbroken en ook de omgeving weet nu wat er aan de hand is. Maar het lastige is dat het natuurlijk een progressieve ziekte is. De situatie van mijn moeder blijft veranderen en daarmee ook die van ons gezin. Het pad van haar ziekte levert elke keer weer moeilijkheden op in de bespreking ervan. Om maar een voorbeeld te noemen: als mijn moeder in de toekomst geen auto meer kan rijden en we haar dat moeten ontnemen, zal dat ook geen makkelijke confrontatie zijn.

Wil je de regisseursrol verder verkennen?

‘Ik vind mijn werk als cameraman ontzettend leuk en verkeer daarmee ook in de luxepositie dat ik niet steeds zelf op zoek moet naar verhalen. Ik sluit niet uit dat ik nog een keer ga regisseren, maar dan moet het wel een verhaal zijn waarbij eenzelfde soort connectie voel als bij deze film. Anders voelt het niet oprecht.’