Boeijen bekijkt 't: The Eye of the Beholder

Datzelfde ongemak bekruipt me ook altijd een beetje bij Kees Momma. In De Wereld Draait Door werd onlangs een vervolg op de immens succesvolle documentaire Het beste voor Kees uit 2014 aangekondigd. Hoe kies is onze liefde voor de neurotische Momma eigenlijk? De man zelf lijkt er overigens wel van te genieten. En Peter Mullin zou zichzelf volgens de maker van Don’t Be A Dick About It, zijn eigen neef Benjamin Mullinkosson, zelfs ‘fucking hilarious’ vinden. Wie ben ik dan om het met hem oneens te zijn?

Bij de documentaire Amazing Grace (vanaf donderdag 31 oktober in de bioscoop) vroeg ik me af of ik die eigenlijk wel mócht zien. De hoofdpersoon, soulzangeres Aretha Franklin, is immers naar de rechter gestapt om vertoning ervan te voorkomen. Waarom is overigens niet helemaal duidelijk. Nu zij is overleden, kraait er echter geen haan meer naar. De registratie van de live-opnames voor het bestverkochte gospelalbum aller tijden, die al sinds 1972 op de plank lag omdat ze beeld en geluid eerst niet op elkaar afgestemd kregen, mag eindelijk de wijde wereld in.

Totdat ze haar strot opentrekt, zou de verlegen Aretha in deze zinderende concertfilm kunnen doorgaan voor een backbencher van The Southern California Community Choir dat haar glansrijk terzijde staat. Eenmaal op gang brengt ze alle aanwezigen, onder wie Mick Jagger en Charlie Watts van The Rolling Stones, echter helemaal in vervoering. Menigeen pinkt een traantje weg of begint oncontroleerbaar mee te bewegen. En eigenlijk mogen wij dat dus helemaal niet zien.

Voor de hoofdpersonen van Ghosts of Sugar Land geldt dat we hun gezicht niet mogen zien. Ze verschuilen zich achter maskers van Spider Man, Kylo Ren en Super Mario. Hun beweegredenen daarvoor zijn helder: als jonge moslims staan ze in het hedendaagse Amerika nóg lager in de pikorde dan zwarte Amerikanen. Voor je het weet word je uitgemaakt voor moslimterrorist.

Dus waarom ‘Mark’ zich nu juist bij hen wilde aansluiten? De donkere jongen, om wie het allemaal draait in deze kleine, rake Netflix-docu, is als enige niet onherkenbaar gemaakt. Hij zou zich in Syrië hebben aangesloten bij IS. Of is hij toch een FBI-infiltrant, die moest bekijken of zíj gevoelig waren voor islamfundamentalisme? Los van wie of wat ‘Mark’ is of zegt te zijn, zie ik niet helemaal waarom hij wel pontificaal in beeld wordt gebracht.

De ‘dader’ in Niks aan de hand is in elk geval netjes onherkenbaar gemaakt. In deze intieme interviewdocu vertelt de Nederlandse vrouw Miranda over hoe ze van haar vierde tot en met haar dertiende werd misbruikt door een neef. Een indringend relaas dat nog eens extra cachet krijgt als die man eveneens aanschuift. Hij heeft, natuurlijk, ook zijn eigen verhaal. In de confrontatie tussen slachtoffer en dader/slachtoffer zit de meerwaarde van deze film, die een genuanceerd beeld geeft van seksueel geweld en de oorzaken en gevolgen daarvan.

In de krachtige korte docu Torso (zondag 10 november op NPO3) laat Axel Paulina dan weer precies zien wat hij wil laten zien: een afgetraind lijf. Hij showt zijn herwonnen fitheid aan de kijker, maar vooral aan zijn tienerzoons Caine en Montel (die in 2017 overigens Holland’s Next Topmodel won). Als bodybuilder probeert de voormalige bad boy zo weer een plek in hun leven af te dwingen. Intussen hoopt hij ook zoiets als zelfrespect terug te krijgen.

Diezelfde thematiek is te herkennen in het delicate Vader (zondag 17 november op NPO3), een korte film waarin Jacinto Marie en zijn tienerzoon Shakur een roadtrip door eigen land maken. Je kijkt je ogen uit als vader de liefde van zijn kind probeert te herwinnen. De jongen krijgt zijn eerste rijles, leert tijdens het bowlen een strike gooien en krijgt onderwezen hoe je Chinees eet. In telefoongesprekken met zijn vriendin laat Jacinto intussen zien wat hij zelf meeneemt van hun reis. Maar als kijker zie je beslist veel meer.