3Lab

De dochter van de dominee

EO

Christine Boersma is filmmaker en domineesdochter. Het geloof en de kerk stonden centraal in haar opvoeding. Maar ze twijfelt of ze nog wel gelooft. Wie is ze eigenlijk zonder het geloof? En hoe vertelt ze haar ouders dat ze niet meer gelooft?

'Het geloof is voor mij geen 'afgesloten hoofdstuk', het zal altijd een onderdeel zijn van wie ik ben'

In gesprek met regisseur Christine Boersma

Tekst: Kitty Munnichs

Christine Boersma studeerde af met haar documentaire Dochter van de dominee. Een persoonlijke film die niet per se over het geloof gaat. Eerder gaat de film over opgroeien, het maken van je eigen keuzes, het (her)uitvinden van jezelf en de angst om je ouders teleur te stellen. ‘Het is niet: ‘Gelukkig ben ik van het geloof af.’ Het blijft lastig. Ik moet mijzelf nu zonder het geloof opnieuw uitvinden.’

Hoi Christine! Gefeliciteerd met jouw afstudeerfilm en met het winnen van de VPRO Documentaireprijs 2021, had je het verwacht?
‘Nee! Ik was zo overdonderd, had het echt niet zien aankomen. Ik liep de hele dag op wolkjes.’

In de film zien we ook wolken. Je bouwde voor deze film een hemel na. Wat probeerde je daarmee te zeggen?
‘In De dochter van de dominee hebben we geprobeerd de hemel te verbeelden. Je ziet drie keer deze hemel in beeld komen. Eerst van heel dichtbij, dan waan je je echt in een hemel. In het tweede deel zie je dat de wolken aan draadjes hangen. Aan het einde, in het derde deel zie je dat de hemel gemaakt is in een studio, gebouwd door mensen. Dit staat symbool voor de manier waarop ik het geloof heb ervaren: eerst geloofde ik er helemaal in en gedurende de film zie je dat die hemel gecreëerd of gemaakt is. Dat is ook hoe ik dat beleef. Het is niet: ‘Oh yes, ik ben van het geloof af!’ Afscheid nemen van het geloof is als een soort rouwproces. Ik vind het bijna jammer dat ik daar afscheid van moet nemen, ik zou soms nog wel in die hemel willen leven.’

Geloof je nu helemaal niet meer?
‘Het geloof is voor mij geen ‘afgesloten hoofdstuk’, het zal altijd een onderdeel zijn van wie ik ben. Maar ik ben een andere weg ingeslagen dan mijn ouders. Zij geloven op een andere manier dan ik. Ik had het ook interessant gevonden om een film te maken over de inhoudelijke twijfels over het geloof. Dat houdt mij ook erg bezig. Maar ik wilde in deze film een ander verhaal vertellen.’

Het interview gaat verder onder de afbeelding.

In Dochter van de dominee vertel je aan jouw ouders dat je je wilt uitschrijven bij de kerk. Wist je meteen dat je daarover een film wilde maken?
‘Nee, helemaal niet, dat was het allerlaatste wat ik verwachtte toen ik aan de film begon. Ik wilde een film maken over jonge christenen die op kamers gaan, de wijde wereld intrekken. Maar gedurende de research- en ontwikkelingsmaanden werd het documentaireplan steeds persoonlijker. Dat vond ik heel eng. Ik werk heel integer en wil het vertrouwen van de mensen die in de film zitten absoluut niet schaden. Normaal gesproken maak ik me daar al druk over en nu deed mijn eigen familie mee. Daardoor maakte ik me duizend keer drukker. Het was een spannend proces, voor mij als persoon en voor mij als filmmaker.’

Je voert ook behoorlijk spannende gesprekken. Hoe was dat?
‘Vooral het gesprek met mijn ouders vond ik echt heel spannend. Ik wist al een tijdje dat ik me wilde uitschrijven bij de kerk. Maar ik durfde het steeds niet te vertellen. Ik wist dat het hen veel verdriet had gedaan toen mijn broers van het geloof afstapten. Ik wist ook dat mijn beslissing hen veel verdriet zou doen. Ik denk dat elk kind zich wel druk kan maken om wat zijn of haar ouders vinden, uiteindelijk wil je hen toch niet teleurstellen. Maar toen de verhuizing van mijn ouders samenviel met het maken van de film wist ik dat dit het moment was waarop ik het moest gaan vertellen, en dat dat moment in de film moest komen.’

Heb je tips voor anderen die ook twijfelen over hun geloof, of zelf niet meer geloven maar dit nog niet durven uit te spreken?
‘Ik heb ontzettend veel geluk met hele lieve ouders en een omgeving die heel goed reageert, ondanks dat het voor hen ook heel pijnlijk is. Ik kan me voorstellen dat het nog spannender is als je omgeving strenger is. Zelf vind ik het erg belangrijk om dicht bij jezelf te blijven en eerlijk te zijn. Dat heb ik ook wel meegekregen. En hoewel het moeilijk is, zou ik je twijfels wel met iemand delen, iemand die je vertrouwt. Gevoelens van twijfel over het geloof zijn denk ik heel normaal. Nu ik deze film heb gemaakt hoor ik van veel mensen dat ze met iets soortgelijks zitten.’

Kijk ook de andere afstudeerfilms van lichting 2021