In 'Warriors From the North' wisselen jonge Somalisch-Scandinavische mannen hun vreedzame leven in voor een carrière als strijder in het leger van de Islamitische terreurorganisatie Al-Shabaab. Filmmaker Søren Steen Jespersen en journalist Nasib Farah gingen op zoek naar de verhalen achter deze zelfmoordterroristen.
“Ik sloeg een Somalische krant open en zag gruwelijke foto’s van een zelfmoordaanslag in de hoofdstad Mogadishu, opgeëist door Al-Shabaab”, vertelt de Somalisch-Deense journalist Nasib Farah (1981). Toen bleek dat hij degene kende die zich had opgeblazen, was hij in shock. “Zijn naam was Abdi en hij kwam uit dezelfde Somalisch-Deense gemeenschap als ik.” Farah besloot uit te zoeken waarom vriendelijke mensen zoals Abdi een zelfmoordterrorist worden.”
Het resultaat van deze zoektocht is Warriors From the North. In deze 58 minuten durende documentaire schetst Farah, samen met filmmaker Søren Steen Jespersen (1962), een fascinerend en verontrustend portret van radicaliserende Somalisch-Scandinavische jongeren. Het verhaal van Abdi’s zelfmoordaanslag dient als uitgangspunt, maar eigenlijk gaat het over veel meer. Zo vertelt een man die anoniem blijft The Shadow waarom hij zich aansloot bij de groep, maar op het laatste moment afhaakte, en zien we hoe de Somalische Abukar wanhopig op zoek is naar zijn zoon, die in thuisland Somalië voor Al-Shabaab vecht.
“Als je het hebt over jihadisten of de War on Terror, geven de Deense media een heel eenzijdig beeld”, zegt Jespersen. Zij beschrijven voornamelijk hoe duivels deze jongens wel niet zijn en berichten over hun vreselijke daden. Jespersen: “Natuurlijk zijn zij niet onschuldig, maar moeten we ons niet afvragen waarom Somalisch-Deense jongeren zich überhaupt opblazen. Wat gaat er mis waardoor jongeren deze stap zetten?” Vanuit deze motivatie kozen de filmmakers ervoor om de Somaliërs nu eens zelf aan het woord te laten. Farah: “Zij krijgen nauwelijks een stem in de media.”
Het verhaal van The Shadow fascineert, maar de situatie van vader Abukar die op zoek is naar zijn zoon grijpt je echt naar de keel. “Hij is cruciaal in onze film”, zegt Jerspersen. “Abukars worsteling als vader is universeel en herkenbaar, waardoor de blanke West-Europese kijkers hopelijk beseffen dat dit niet alleen een probleem is dat speelt in het exotische Somalië.” Voor Farah fungeert Abukar bovendien als rolmodel: “Somalische ouders hoeven zich hier niet voor te schamen, ze moeten er juist over praten en het taboe doorbreken.”
Warriors From the North vertelt het verhaal dat Nederlandse media inmiddels ook najagen, gezien de huidige oorlogen in het Midden-Oosten. Dat de documentaire een zo actueel probleem aankaart, is vooral een kwestie van geluk en toeval, vertelt Jerspersen. “Toen we viereneenhalf jaar geleden begonnen, stond Al-Shabaab nog niet op de lijst van terreurgroeperingen en was de oorlog in Syrië nog niet begonnen.” Met andere woorden: het probleem van jihadstrijders zoals we dat in Noord en West Europa nu kennen, bestond nog nauwelijks. Jespersen: “Toen het eenmaal in de media kwam, waren we als de dood dat we te laat waren, maar uiteindelijk sluit onze film nu bijzonder goed aan op het actuele debat.”
De filmmakers zijn nog lang niet uitverteld en alweer begonnen met een vervolgdocumentaire. Opnieuw reizen ze af naar Somalië om jongeren te volgen en hun motieven en keuzes te onderzoeken. Op de vraag of ze ooit het gevoel hebben dat ze deze jongeren van hun gruwelijke dagen moeten weerhouden antwoorden zij in koor: “dat is niet onze taak”. Jespersen: “We hadden nooit de echte verhalen gehoord als onze hoofdpersonen het gevoel hadden gehad dat we gestuurd waren door de Deense autoriteiten.”
Meer informatie over de film en de makers.