Door het oog van de duisternis

Radio Doc

NTR, VPRO

Op 3 augustus 2015 verdwaalden twee studenten in een Limburgse mergelgrot. Ze zaten 21 uur vast in het pikkedonker, en kwamen anderhalve kilometer verderop–in Vlaanderen- weer vrolijk naar buiten gewandeld. Sindsdien is van het stel nooit meer iets vernomen.

Door het oog van de duisternis

Kenners van de mergelgrotten vinden het verhaal ongeloofwaardig, omdat de meeste mensen onder vergelijkbare omstandigheden overvallen worden door doodsangst, waardoor ze volledig verlammen en –áls ze het overleven- zwaar getraumatiseerd raken.

Radiomaker Jan Maarten Deurvorst ging op zoek naar de studenten en naar andere grotkinderen, die nooit eerder over hun ervaringen hebben gesproken, om te begrijpenwat er met je gebeurt als je de dood in de ogen kijkt, en wat je in huis moet hebben om de angst te overwinnen.

De mooiste afslag ter wereld

Toen in de jaren zeventig de A1 is aangelegd - de snelweg door de Veluwe, over de IJssel, langs de Holterberg naar Hengelo en verder naar Duitsland – zijn kosten noch moeite gespaard om niet alleen het verkeer te faciliteren, maar ook om het landschap te vieren. Snelwegontwerper Nic Zuurdeeg probeerde in de lyrische Duitse traditie van voor de oorlog met de snelweg niet alleen de automobilist snel van A naar B te helpen, maar hem of haar ook onderweg de schoonheid van het landschap te laten ervaren. Hij legde niet alleen het asfalt neer, maar hij ontwierp ook de berm, hij stoffeerde het uitzicht, hij benadrukte heuvels en waterlopen en waar de horizon zich uitstrekte, haalde hij alle barrières uit het gezichtsveld weg.

Zo ontstond een snelweg die door kenners wordt geprezen als uniek in z’n soort.

Nu is besloten de snelweg te verbreden, en ook door het open tracé door de Veluwe en Overijssel, de weg te overspannen met verkeersgeleidingsborden. Daarmee gaat de schoonheid van het oorspronkelijke ontwerp verloren. Stedenbouwkundige en snelwegconsulent Wouter Veldhuis leidt de luisteraar rond over het bedreigde landschap van heuvels en bosschages van de afslag Markelo; de mooiste afslag ter wereld.

Een radiodocumentaire van Mathijs Deen.