Suriname. Een land met een rijke, kleurige cultuur en fascinerende tradities. En natuurlijk een pijnlijke geschiedenis. Gelukkig is Suriname veel meer dan enkel 'een voormalig Nederlandse kolonie'. In dit tip-lijstje vind je de beste documentaires over het prachtige land.
De documentaire Nieuw licht: Het Rijksmuseum en de slavernij laat van heel dichtbij zien hoe pijnlijk wrang, en tegelijkertijd helend en bevrijdend het samenstellen van een slavernijtentoonstelling is. Zeker dankzij de inbreng van mensen met roots in zowel 'de West' (Suriname, Caribisch gebied) als 'de Oost' (Nederlands-Indië). Een hoogst actuele documentaire over de totstandkoming van de slavernijtentoonstelling in het Rijksmuseum en Nederlands omgang met het slavernijverleden.
Regie: Ida Does
Sommigen Marrons - afstammelingen van gevluchte slaven in Suriname - hebben de gave om in contact te komen met de dodenwereld. Deze bijzondere interactie met overledenen blijft normaliter verborgen in de dichtbegroeide jungle, maar 'Maker van Morgen' Kenrich Cairo lukte het om dit fenomeen in beeld te brengen in zijn filmdebuut Hidden World.
Regie: Kenrich Cairo
Andere tijden: Leven in koloniaal Suriname werd uitgezonden in de aanloop naar de viering van 40 jaar onafhankelijkheid. In de film halen bewoners van Suriname herinneringen op aan het leven in de voormalige kolonie. En de ontwikkeling waarin kleine groepen het startschot gaven voor het ontwikkelen van een eigen identiteit en cultuur, en uiteindelijk steeds meer koesteren en pleitten voor complete zelfstandigheid.
Regie: Paul Ruigrok
Elk jaar vertrekken er duizenden Nederlandse stagiaires naar Suriname. Het zijn vooral jongvolwassen vrouwen met een westers ideaalbeeld die het avontuur aangaan om dingen te verbeteren in Suriname. Maar dat pakt vaak iets anders uit dan verwacht.
Zodra de stagiaires aankomen in Suriname merken ze al gauw dat er een hele surrealistische stagiairewereld in Suriname is opgebouwd. Filmmaakster Isaura Sanwirjatmo noemt dit 'de stagiaire-bubbel'. Voor haar film Soso Lobi Nothing but Love dook ze in deze subcultuur in Suriname. Dat levert bijzondere portretten en verhalen op.
Regie: Isaura Sanwirjatmo
'Schrijven is de wetenschap van het intieme' - een uitspraak van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Astrid Roemer (69). Vijftien jaren lang trok Astrid Roemer rond met kat, laptop en rugzak. Niemand wist waar ze was, ze leefde in complete afzondering.
Uiteindelijk wist regisseuse Cindy Kerseborn haar na een intensieve zoektocht te vinden en aan de praat te krijgen. Al is het soms met tegenzin: de charismatische Roemer toont zich van een kwetsbare kant.
In 2016 kreeg Roemer, als eerste auteur van Caraïbische oorsprong, de P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde uitgereikt.
Regie: Cindy Kerseborn
Kunstenaar Isan Corinde (1990) groeide op in de binnenlanden van Suriname. In de Makers van Morgen documentaire Kindergedachten laat Isan zowel in Suriname als in Utrecht zien welke invloed zijn achtergrond heeft op zijn hedendaagse werk en stijl.
Documentairemaakster Donna van West (26) leerde Isan Corinde kennen toen ze na haar afstuderen in Paramaribo woonde. Beiden hadden aan de kunstacademie gestudeerd en dat zorgde al snel voor een klik.
Regie: Donna van West
Op 25 november 2015 is het precies veertig jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd. De Surinaamse onafhankelijkheid was voor de Surinaamse juriste Lilian Gonçalves een droom die vervulling ging. Maar een paar jaar later sloeg die droom om in een nachtmerrie.
Bij de militaire staatsgreep verloor ze haar broer en kort daarna bij de Decembermoorden haar man. Ze vluchtte naar Nederland en bond een levenslange strijd voor gerechtigheid aan. Martijn Blekendaal volgt in de docmentaire Suriname Revisited Lilian Gonçalves. Zij keert na jaren terug naar Suriname in een laatste poging om het proces van de Decembermoorden nieuw leven in te blazen.
Regisseur: Martijn Blekendaal
Jonge maakster Ananta Khemradj (30) werd geboren in Nederland en groeide op in Suriname. Ze vraagt zich in haar documentaire Je kan toch lezen af waarom ze zo weinig weet over de roerige jaren ’80 in Suriname, ondanks haar baan als journalist. De moeder van Ananta reageert geïrriteerd wanneer ze naar de jaren '80 van Suriname vraagt. Het onderwerp lijkt te confronterend. Langzamerhand komt Ananta erachter dat het niet alleen haar moeder hier liever niet over spreekt, maar ook veel andere Surinamers die de periode hebben meegemaakt.
Waarom ligt hier nog steeds een taboe op?
Regie: Ananta Khemradj
In Paramaribo staat een verlaten villa. De familie die er eens in leefde, verhuisde in de jaren '70 naar Nederland. Het huis, dat sterk aftakelt, staat symbool voor vervlogen tijden, vergankelijke herinneringen en alles wat bij migratie is achtergelaten.
In Memre Yu (vertaling: ik herinner) komen de verschillende gezinsleden aan het woord. Ze vertellen over de band die zij hebben met het huis en met Suriname. De intieme verhalen werpen heel wat maatschappelijke kwesties op: hoe heeft migratie betrekking heeft op je leven?
Regie: Zaïde Bil en Sébastian Segers
Fred Pansa is een Surinaamse Marron. De Marrons zijn afstammelingen van gevluchte West-Afrikaanse slaven die in de binnenlanden van Suriname en Frans Guyana leven. Deze cultuur wordt echter met uitsterven bedreigd. Omdat Fred hij zijn passie voor de jungle met mensen wilt delen organiseert hij excursies naar het binnenland van Suriname.
De jonge documentairemakers Marije Huijsman en Sietse van der Molen raakten onder de indruk van zijn bevlogenheid dat zij besloten een documentaire over hem te maken.
regie: Marije Huijsman en Sietse van der Molen