100 jaar De Stijl

Om te vieren dat het honderd jaar geleden is dat De Stijl werd opgericht, is 2017 uitgeroepen tot themajaar 'Mondriaan en Dutch Design'. In de uitzending links is een verslag te zien van de opening, door koning Willem-Alexander, van de tentoonstelling 'Piet Mondriaan en Bart van der Leck - De uitvinding van een nieuwe kunst' in het Haagse Gemeentemuseum. De tentoonstelling geldt als het startschot van het jubileumjaar. Ook wordt via gesprekken en filmmateriaal de betekenis van De Stijl geduid.

De Hongaarse Vilmos Huszár zag voor het eerst een werk van Mondriaan in 1916 en werd daarna snel lid van De Stijl. Dit filmpje van ArtTube is een reconstructie van Vilmos Huszár's Mechanisch dansende figuur uit 1922, gemaakt door Andy Kowalski en Robert Pachowsky.

De Victory Boogie Woogie van Piet Mondriaan is gemaakt in New York. Het lijkt een eenvoudig werk met gekleurde vlakjes, maar schijn bedriegt. In 'Het geheim van de Meester' wordt het schilderij waaraan Mondriaan maar liefst twee jaar werkte, gereconstrueerd.

‘Velen weten de prijs van iets, en de waarde van niets,’ zei toenmalig staatssecretaris van cultuur Rick van der Ploeg toen in 1998 de Victory Boogie Woogie naar Nederland kwam. Hij had de situatie goed doorzien: Nederland had voor tweeëntachtig miljoen gulden volgens Van der Ploeg ‘een soort Nachtwacht van de twintigste eeuw’ gekocht, iets waar de nationale kunstwereld bijzonder blij mee was. Maar waarom was dat in het geheim gebeurd? En had dat geld niet beter aan iets anders besteed kunnen worden?

In 2000 is het Rietveld Schröderhuis, een schepping van Gerrit Rietveld (1888-1964) op de Lijst van Werelderfgoed geplaatst. Het werd in 1924 in opdracht van Truus Schröder (1889-1985) aan de rand van het toenmalige Utrecht gebouwd. De naam Rietveld Schröderhuis komt dus van de architect én van de opdrachtgeefster. Gerrit Rietveld maakte deel uit van de in 1917 opgerichte kunstbeweging De Stijl. Het huis is ook in die geest ontstaan. Deze architectuur valt op door de horizontale en verticale lijnen en het gebruik van de primaire kleuren rood, geel en blauw.

Het werk van architect, graficus en meubelontwerper Gerrit Rietveld is wereldberoemd. Maar zijn leermeester, architect Piet Klaarhamer is weinig bekend bij het grote publiek. Daar willen de makers van de documentaire Piet Klaarhamer: mooie huizen van een vergeten architect (RTV Utrecht) verandering in brengen. Klaarhamer was een invloedrijk meubelmaker en heeft prachtige huizen ontworpen rond het Utrechtse Wilhelminapark. In de documentaire spreken deskundigen en huizenbezitters over de architect en zijn werk.