Ook de ‘slechtere’ of ‘moeilijkere’ kanten over jouw opa komen aan het licht in de film. Hoe ging je daar mee om?
‘Ik heb telkens geprobeerd zo objectief mogelijk te luisteren. Inderdaad werden er ook moeilijke of zware verhalen over Aad verteld, sommige heb ik bewust niet in de film verwerkt. Ik hoop in mijn werk altijd een beroep te kunnen doen op het inlevingsvermogen van de kijker. Als iemand vertelt ‘je kunt je wel voorstellen hoe de avond is geëindigd…’ dan is dat voldoende.’

Hoe was het om al jouw ooms en tantes zo intens te spreken over zulke persoonlijke onderwerpen?
‘Vanaf het begin had ik een enorm verantwoordelijkheidsgevoel en was het daarom behoorlijk spannend om deze film te maken. Tijdens het draaien vroeg ik mijn familie naar iets waar hen nog nooit eerder naar was gevraagd. Ik zag zeven hele bijzondere mensen die zich enorm kwetsbaar opstelden. De ene ontploft, een ander implodeert of iemand wordt heel emotioneel. Ik ben er zelf ook enorm emotioneel van geworden, het heeft me heel erg geraakt.’

Wil je daar meer over vertellen?
‘Deze mensen hebben mij al mijn hele leven meegemaakt. Mijn moeder kent alle dagen van mijn bestaan, omgekeerd is dat niet het geval. Opeens stond ik daar heel erg bij stil, een raar besef van tijd overkwam me. Ik ontdekte een pijnlijke kant van haar leven waar ik nog niet eerder over had gehoord.

Het duurde ook even voordat die verhalen echt bij mij waren ingedaald. Dat was heel gek. Op het moment dat ik het hoorde was het ‘gewoon’ een verhaal dat me schokte en raakte. Later in het gesprek besefte ik dat het om familie gaat, toen kwam het drie keer zo hard aan.’

Durfde je wel alles te vragen?
‘Mijn ooms en tantes zijn zelf echt begonnen met vertellen. En op een gegeven moment hadden we gewoon een gesprek. Je moet dan je angst loslaten want je wilt alles op beeld krijgen. In de montage kun je je dan wel weer zorgen maken of je niet te ver gaat, of het niet te veel is. We hebben wel een paar keer gepauzeerd tijdens het draaien, natuurlijk. En gelukkig hadden we een heel vertrouwd team, dat voelde erg veilig.’

Hoe reageerde je familie op de film?
‘Iedereen was heel erg enthousiast, en ook geëmotioneerd. Het was voor hen denk ik ook wel bijzonder: je bent altijd ‘het kind van’ maar toch heeft nooit iemand gevraagd ‘hoe was dat eigenlijk voor jou?’ En nu, vijftig jaar na de dood van hun vader, gebeurt dat toch.’

Jouw vorige film (Claming to be the Original) ging over jouw moeder. Nu een film over jouw opa en zijn nalatenschap. Wat wil je met de films over jouw familie aan de kijker laten zien?
‘Ik hoop een verhaal over nalatenschap en omgang met dat wat je overkomt - het lot - te vertellen. Die thema's fascineren mij op dit punt in mijn makerschap enorm: wat laat je achter? Kinderen zijn evengoed deel van nalatenschap, maar als ik om me heen kijk lijkt het alsof we dat vergeten. In deze tijd vinden we het heel belangrijk om ons te profileren als authentiek individu, we zijn altijd bezig met succes en het vinden van geluk. Soms vergis ik me daar ook zelf in, dan sta er ik niet bij stil dat familie óók iets is wat je achter laat, dat je je familie ook moet voeden en omarmen. Er is veel meer in het leven dan naam en carrière.’

Waarom ben je zelf niet zichtbaar in de film?
‘Ik ben als het ware in de vertelvorm aanwezig, ik word soms aangesproken achter de camera: ‘jouw opa’ wordt er dan gezegd. Dat vond ik genoeg. Ik ben zo wel ‘achter de schermen’ aanwezig maar ben geen afleidende factor. Net als mijn broer trouwens, hij verzorgde de muziek voor de film. Deze film is een boodschap van de zeven kinderen aan hun vader, ik ben slechts het medium.’

Wat denk je dat jouw opa jou heeft nagelaten?
‘Ik denk dat we heel erg hetzelfde temperament hebben, ik kan niet echt exploderen van woede maar ik kan wel echt ergens door geraakt worden. Ook delen we een enorm gevoel van rechtvaardigheid. Voor de buitenwereld was Aad heel rechtvaardig, daarvoor kon hij zich ontiegelijk inspannen. En ook in de manier van uiten herken ik mezelf: hij uitte zich via zijn kunst, ik doe dat ook. En het gevoel wat hij wist over te brengen, dat wil ik ook overbrengen, maar dan via theater en film. En hij heeft me, natuurlijk, een geweldige moeder nagelaten!’

Brieven aan de hemel is onderdeel van het project Aad de Haas – 100 jaar. Een samenwerkingsverband tussen SCHUNCK Museum in Heerlen, het Limburgs Museum in Venlo en Chabot Museum in Rotterdam ter ere van het 100 jarige jubileum van de markante, non-conformistische Limburgse kunstenaar met Rotterdamse roots: Aad de Haas.
‘In het museum van Heerlen hangt nu echt een volwaardige Aad, een volwaardig mens. En ik hoop dat mijn film daarbij een aanvulling biedt. Ik vind het echt een eer dat mijn werk tussen opa’s werk mag hangen. In een compleet ander medium, maar ik ben er wel.’