Toevallig genoeg ontmoette Marte Pia op een bootfeestje. Daar praatten ze lang door over Pia’s bijzondere – en eigenlijk impulsieve – oversteek over de oceaan. ‘Pia ontmoette Gustav die al sinds zijn vijfde droomde van zo’n bootreis en ze besloot gewoon aan te sluiten.’ De dag na het bootfeestje gaan Marte en Pia samen surfen bij Hoek van Holland. ‘Daar vertelde Pia mij nog meer over haar ervaringen en heb ik haar ook gefotografeerd terwijl ze naar de zee kijkt. Dat werd een boeiende foto, want hij laat zien dat zij door die reis een bijzondere band heeft opgebouwd met de zee.’ Het beeld van Pia’s bootje (Ronja) als een kleine stip op de oceaan gaf Marte de ruimte om erop los te filosoferen. ‘Maar pas toen ik haar tekeningen zag was ik echt geboeid. Ik dacht dat je alleen op zee tot rust en tot jezelf zou kunnen komen, maar door de enorme golven is het gewoon een kermisattractie. Uit haar tekeningen bleek ook dat ze zichzelf erg was kwijtgeraakt. In dat gevoel herkende ik me op dat moment sterk.’
Na de tekeningen volgden ook dagboekpassages van Pia. Tijdens de oversteek had ze veel geschreven over hoe ze de grootsheid van de oceaan ervoer, de eenzaamheid, de vervreemding en de enorme chaos om haar heen. ‘Ik vond het heel bijzonder dat ik haar gedachtewereld mocht binnentreden. Ik kreeg niet alles hoor, sommige dingen waren te persoonlijk. Maar het gaat voor mij ook niet om haar persoonlijke leven.’ Vervolgens probeerde Marte Pia’s tekeningen en teksten te interpreteren om het overkoepelende thema te vinden. Die zoektocht naar waar Pia’s gedachtes en gevoelens en Martes eigen gevoel van verlies nu echt overgingen ontwikkelde zich tijdens de montage. ‘Eerst dacht ik dat het ging over het verlangen naar leegte en rust, dus ging ik scènes bouwen uit de foto’s, de beelden en de teksten die daarmee te maken hadden. Maar dan bleek het dat toch niet te zijn. Mijn volgende gedachte was controle. Controle krijgen op de chaos. Maar dan zei Pia in haar dagboek: ‘ik probeerde dat te doen door te tekenen, maar mijn tekeningen waaiden vervolgens in zee.’ Dan was ze de controle weer kwijt. Dus dat was het ook niet. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat het gaat om de acceptatie van de chaos. Zo heb ik het narratief voor De wereld is een woeste zee opgebouwd.'
De climax van de film is dan ook het moment waarop alles een grote ruimte is, waarop de horizon – het enige referentiepunt dat je hebt op zee – weggevallen is en dat het blauw van de lucht en het water een worden. Niet alleen de horizon valt op een gegeven moment weg. Ook Marte – haar gedachtes drukt ze uit in tekst in de film – valt weg in de film. ‘Op een gegeven moment draaide het alleen nog maar om Pia. Ik verloor me helemaal in haar.’

Tekst gaat verder na afbeelding

Het moeilijkste onderdeel van het maakproces was het beginnen. ‘Ik had zoveel materiaal – foto’s, video’s en teksten van mezelf, maar ook de teksten en tekeningen van Pia en GoPro-beelden die ze tijdens de reis had gemaakt – dat ik niet wist waar ik moest beginnen. Maar toen ik eenmaal aan de slag ging, had ik de smaak direct te pakken. Het was zo bijzonder om Pia’s stem te combineren met zeegeluiden; het creëert iets totaal nieuws. Het voelde alsof ik met haar op die boot was.’ Om het onderscheid te maken tussen haar eigen gedachtes en die van Pia voegde ze die van haar in tekst toe en die van Pia in audio. ‘Lezen heeft een intiem effect, omdat je eigenlijk altijd je eigen stem hoort voorlezen. Dus het voelt ergens alsof het jouw eigen gedachten zijn.’
In totaal werkt Marte vijf maanden aan de film en maakte het meeste zelf. Zelfs de muziek. ‘Wel heb ik van een jongen die aan het conservatorium studeert walvisgeluiden gekregen die hij had nagebootst met blaasinstrumenten; die kon ik mooi laten overlopen in de echte walvisgeluiden die ik zelf al had gevonden. En heel cruciaal was een vriend van mij die sitar speelt. Er zit zoveel ruimte en emotie in het geluid van dat instrument dat ik het per se moest hebben voor deze film. Toen ik dat toevoegde aan de film viel bij mij ook een beetje het kwartje van de acceptatie van de chaos. Het bracht een soort vrede.’ Voor Marte was het accepteren van de willekeurigheid van het bestaan onderdeel van haar verwerkingsproces. De wereld is een woeste zee is dan ook geen conventionele documentaire geworden. ‘Ik heb gekozen voor het maken van een essayfilm. Dat is eigenlijk een soort onderzoek of vraagstuk dat je met film te lijf gaat. Ik vind dat een hele eerlijke manier van werken omdat de kijker jouw hele proces kan volgen. En dat is iets wat ik in de toekomst wil blijven doen: zo eerlijk mogelijke films maken.’
Toen de documentaire af was, was het ook tijd om het eindresultaat aan Pia te laten zien. ‘Ik vond het echt heel spannend. Ze had namelijk van tevoren de angst dat ze als een gekkie zou overkomen met haar gedachtes over en beeld van de zee. Maar ze vond het uiteindelijk heel mooi. Ze herkende zich ook in het surrealisme ervan. Ze zei: ‘het was ook heel absurd’.’

Marte Bosma (22) jaar studeert Audiovisueel Ontwerp aan de Willem de Kooning Academie en zit nu in het derde jaar. Ze woont in Rotterdam en loopt nu stage bij regisseur Joost van der Wiel.