Makers van Morgen

Gestampte muisjes

VPRO

Bart Huisman is 31 jaar en heeft geen kinderwens. Hij wil deze keuze definitief maken met een sterilisatie. Kan hij daarvoor een arts vinden?

Al vanaf zijn 25e weet Bart dat hij geen kinderen wil. Maar wat heeft deze ingrijpende beslissing voor invloed op zijn leven en zijn omgeving? Jonge makers Suze van Hasselt, Laura Nijenhuis en Robin Mohan onderzoeken dit in hun documentaire 'Gestampte muisjes'.

Podcast: in gesprek met de makers

In deze 2Doc Reports-podcast gaat Gabriela Ibrahim in gesprek met de makers van Gestampte muisjes: Suze van Hasselt, Robin Mohan en Laura Nijenhuis. Ze regisseerden de documentaire met z'n drieën: hoe verliep de samenwerking en hoe kwamen ze met hoofdpersonage Bart in contact? Beluister het in de podcast hierboven.

Hoe is het nu met Bart?

In gesprek met hoofdpersonage Bart Huisman (31)

Tekst: Gabriela Ibrahim

Het draaien van de documentaire is alweer even geleden. Hoe gaat het nu met je?
‘Goed, de ingreep viel heel erg mee. Ik was zo weer de oude. Het is een hele opluchting dat ik zeker weet dat ik geen kinderen kan krijgen.’

Hoelang heb je toegeleefd naar de sterilisatie?
‘Sinds mijn 25e ben ik er al mee bezig, maar toen weigerden ziekenhuizen me te helpen en heb ik het even laten rusten. In een besloten Facebookgroep voor mensen zonder kinderwens bleek dat ik vooral zelf verder moest zoeken. Via Google ben ik toen een arts op het spoor gekomen die het wel wilde doen. De operatie an sich voor elkaar krijgen was maar een maand werk. Maar daarvoor ben ik wel lang op onderzoek naar een arts uit geweest.‘

Wat was voor jou de belangrijkste reden om je te laten steriliseren? 
‘Vooral het vrije leven: zelf je leven kunnen indelen en niet vastzitten aan kinderen en alles wat er mee te maken heeft. Verder vind ik dat er al genoeg mensen op de wereld zijn en vroeg ik mezelf ook af: wil je je kinderen wel op zo’n wereld zetten? Wat ook in de documentaire naar voren kwam is dat ik ADHD heb en daar vroeger mee gepest ben. Dat wil ik niet doorgeven. Verder kost een gezin veel tijd en geld en dat besteed ik liever anders met hopelijk een toekomstige vriendin.’

Heb je momenteel een relatie?
Nee, ik date wel veel. Op datingsites breng ik mijn sterilisatie wel ter sprake dus het komt nooit voor dat ik date met iemand die er niet voor openstaat. Ik krijg wel vaak verbaasde reacties; het is gewoon nog niet zo gangbaar. Maar als ik dan uitleg waarom ik dit heb gedaan dan begrijpen ze het en wordt er wel begripvol gereageerd.’

Tekst gaat verder na afbeelding.

In de documentaire wordt er ook met je ouders gesproken, hoe vonden zij het om mee te werken aan de documentaire?
Sommige mensen dachten bij het zien van de documentaire dat mijn ouders niet achter mijn keuze stonden en graag kleinkinderen van mij hadden gehad. Maar zij weten dat ik al sinds mijn 25e geen kinderen wil. Naar aanleiding van de documentaire kregen mijn ouders ook de vraag: wat vind je er nou van dat hij dat heeft laten doen? Waarop mijn ouders reageerden dat het niets meer dan een bevestiging is van wat ze al wisten. Grappig vind ik wel dat de documentaire ook iets anders teweeg heeft gebracht. Doordat het nu naar buiten is gekomen, vertelt mijn moeder er nu wel tegen anderen over wanneer het onderwerp ter sprake komt.’

Wat hoop je te bereiken met de documentaire?
‘Ik wil graag het onderwerp bespreekbaar maken. In de besloten Facebookgroep waarin ik zit, hoor ik vooral dat er een taboe op rust. Ten eerste rust er een taboe op geen kinderen willen, dat taboe wil ik doorbreken. En het tweede punt is dat ik artsen hoop te overtuigen dat er mensen zijn die geen kinderen willen. Zo hoorde ik de eerste keer toen ik naar het ziekenhuis ging: je hebt nu geen relatie dus als je je laat steriliseren dan ontneem je je toekomstige vriendin het recht op kinderen. Die uitspraak vond ik zo belachelijk. Het andere argument wat ‘weigerartsen’ geven is dat er genoeg anticonceptiemiddelen zijn, maar geen een alternatief is 100% veilig. Artsen mogen het weigeren als ze het niet ethisch verantwoord vinden. Alleen word je niet doorverwezen naar een arts die het wel doet: er zijn geen landelijke richtlijnen voor.’

Kijk je door onderdeel te zijn van de documentaire anders tegen sterilisatie aan?
‘Nee, maar ik pleit er niet voor dat iedereen het zomaar moet kunnen doen. Je moet zeker goed doorgelicht worden: is het een bewuste keuze? Wil je dit al lang? Maar als dat zo is, moet er wel naar je wens geluisterd worden.’

Hoe is het je uiteindelijk gelukt om een sterilisatie te krijgen?
‘Ik ben zelf actief op zoek gegaan en ik heb bij de arts die de operatie wel wilde doen gevraagd welke verwijzing ik nodig had. Mijn huisarts heb ik gevraagd om me specifiek naar die arts in het zuiden van het land door te verwijzen waarvan ik wist dat hij het wilde doen.’

Tekst gaat verder na afbeelding.

Hoe kijk je terug op het maken van de documentaire?
‘Het was leuk om te zien hoe dat in zijn werk gaat. Ik mocht soms ook meedenken over de invalshoeken. Zo gaf ik aan dat daten voor mij heel lastig is, dus wilde de makers dat vastleggen. Toevallig had ik een date gepland staan, maar zij wilde niet op beeld. Toen dat niet doorging wilde de makers een date voor me regelen. Uiteindelijk is dat niet gelukt. En zo zijn er nog wel meer zaken die het niet gehaald hebben, want de makers kijken natuurlijk tijdens het monteren wat past: om dat proces mee te maken, vond ik erg leuk.’

Heb je veel reacties op de documentaire gekregen?
‘Ja, vooral toen het werd uitgezonden op tv en ik het online deelde. Naderhand zochten mensen me op via Facebook en kreeg ik privéberichtjes. Dat vind ik superleuk en dat mag ook gewoon. Zo kreeg ik veel herkenning van zowel onbekenden als bekenden. Ik zit bijvoorbeeld ook in de politiek en dan kom je bij het gemeentehuis en dan word je aangesproken door andere partijen: ik heb de documentaire gezien, wat goed! Ik vind het fijn dat er zo wordt gereageerd.’

Je zus heeft inmiddels haar kindje gekregen. Hoe is de relatie met het kindje van je zus?
Ze wonen wat verder weg dus ik zie ze niet heel veel. Toevallig was ze laatst bij mijn ouders, dus ben ik ook langsgegaan. Dan is het wel heel leuk: de eerste keer dat ik ‘m vasthield was het echt zo’n “zak aardappelen”: als ‘ie net geboren is, moet je elk lichaamsdeel ondersteunen. Nu is het echt een jochie, die naar mijn baard ging grijpen. Je krijgt echt interactie met zo’n kind. Dat vind ik wel heel fijn, maar bij een ander, niet bij mezelf.’

De onontkoombare vraag: heb je spijt?
Lachend: ‘Nee zeker niet en dat gaat er denk ik ook nooit komen. Daarvoor heb ik er lang genoeg over nagedacht.’

Momenteel werkt Bart als product owner. In zijn vrije tijd bezoekt hij veel concerten en festivals en is hij actief in de politiek.