Terwijl steeds meer natuur verdwijnt is nepnatuur aan een gestage opmars bezig. Waar komt onze behoefte aan namaaknatuur vandaan en wat zegt dit over ons mensen? De jonge documentairemaker Sebastian Mulder raakte gefascineerd door de dualiteit en tegenstelling tussen natuur en cultuur en maakte de documentaire ‘Nature: All Rights Reserved’.
Tijdens de zoektocht naar een onderwerp voor zijn afstudeerfilm aan de HKU moest Sebastian Mulder terugdenken aan een bezoek aan een restaurant in Brussel waar hij zat te genieten van een knisperend haardvuur. Pas na enkele minuten in het vuur gestaard te hebben drong tot hem door dat hij naar een televisiescherm zat te kijken. De gemengde emoties die zich toen van hem meester maakten vormden aanleiding om na te gaan denken over de tegenstelling tussen natuur en cultuur. Wat is natuur eigenlijk? Waarom voelde hij zich beetgenomen toen hij erachter kwam dat hij niet naar echt vuur zat te kijken? Een minuut daarvoor kon hij de warmte bij wijze van spreken immers nog voelen.
Climate Change Denial Syndrome
De fascinatie voor het onderwerp was hiermee geboren. Hij ging zich verdiepen in het psychologische proces dat ten grondslag ligt aan onze beleving van natuur en nepnatuur. “Mensen hebben behoefte aan natuur om zich heen. Onderzoek laat zien dat wanneer je in een kantooromgeving planten zet, zelfs al zijn ze nep, men beter gaat functioneren. Tegelijkertijd verdwijnt er door toedoen van de mens steeds meer echte natuur. De klimaatverandering is het grootste probleem waar de mensheid vandaag de dag mee kampt. En toch lijden we massaal aan het ‘Climate Change Denial Syndrome’, zoals mijn grote held zangeres Anohni het noemt. We willen wel natuur maar alleen op onze voorwaarden. Zonder de vervelende insecten en het slechte weer”, legt Mulder uit.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Nadenken over natuur
Toch wil de jonge regisseur ons niet met opgeheven vinger vertellen hoe het anders zou moeten. “Het is niet alleen maar kritiek. Ik kan zelf niet eens een cactus in leven houden en verder dan op zijn tijd een wandeling maken in het bos reikt mijn band met de natuur ook niet. Ik heb ook wel bewondering voor de vindingrijkheid en het technologische vernuft van de mens. Maar ik wil wel dat mensen door het zien van mijn film aan het denken gezet worden over welke rol de natuur in hun leven speelt. Ik maak me zorgen over het feit dat we uit het oog verliezen wat natuur is en waarom deze belangrijk voor ons is. Als ik een wandeling door het bos maak stelt dit me in staat om mijn stadse leven op een bepaalde manier te relativeren en in perspectief te zien. Waardoor komt dat? We hebben een soort onbedwingbare drang om orde aan te brengen in de natuur terwijl we juist verlangen naar dat stukje in de natuur dat we niet kunnen vangen of nabootsen“, aldus Mulder.
Geluid en muziek
In zijn film gebruikt Sebastian Mulder geluid om met de dualiteit tussen natuur en namaaknatuur te spelen. “Geluid is voor mij ontzettend belangrijk in film. We hebben allemaal dode dingen gefilmd en het leek me interessant om hier de illusie van leven aan toe te voegen door middel van geluid” aldus de maker. “De manier waarop ik geluid gebruik in deze film is wel kenmerkend geworden voor mijn werk. In een van mijn volgende projecten ga ik proberen om geluid zelfs een leidende rol te geven. Normaal gesproken maak je eerst beelden en zet je er vervolgens geluid onder. Ik ga nu proberen hoe het werkt als ik eerst het geluid maak en vervolgens pas de beelden erbij draai. We gaan zien hoe dat uitpakt.”
Sebastian Mulder (22) studeerde met zijn film ‘Nature: All Rights Reserved’ af aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht op het gebied van audiovisuele media. Hij neemt momenteel onder meer deel aan een workshop-traject van VPRO Dorst waar hij een film of serie gaat maken over antropomorfisme, het toekennen van menselijke waarden en eigenschappen aan niet-menselijke dingen of wezens.
Tijdens IDFA 2016 maakte Sebastian Mulder een minidocumentaire over een regisseur die hij bewondert. Hij spreekt hierin met Morgan Knibbe (regisseur van o.a. Those Who Feel the Fire Burning) onder meer over het verschil tussen feit en fictie.