Een bitterzoete verleiding

Een bitterzoete verleiding

VPRO, NPS

De documentaire 'Een bitterzoete verleiding' onthult de bizarre wereld - van kunstkenners tot verwoede verzamelaars - die schuil gaat achter het Kindersurprise-ei. De Kindersurprise, een commerciële versie van het traditionele Italiaanse paasei, is in de afgelopen dertig jaar op succesvolle wijze door toedoen van Ferrero een populaire, dagelijkse traktatie geworden.

De speelgoedfiguurtjes uit de chocolade eieren worden door miljoenen volwassenen wereldwijd verzameld, verhandeld, vervalst en gesmokkeld. De marktwaarde van zeldzame oude speeltjes kan oplopen tot meer dan duizenden euro’s per stuk. Een tekenaar van Ferrero is dan ook zeer verbaasd als hij op een ruilbeurs ziet wat zijn ontwerpen blijken op te leveren.

Sinds het ontstaan van het Kindersurprise-ei in 1974, heeft Ferrero de collectie van de surprisefiguren uitgebreid. Van tientallen speeltjes per jaar tot meer dan honderdveertig verschillende ontwerpen in 2006. Dat is nog exclusief de diverse aanverwante verzamelobjecten zoals bijsluiters, verpakkingen, wikkels en extra edities, die voor de fanatieke verzamelaars minstens zo belangrijk zijn, en die de ruilhandel onder liefhebbers in verschillende continenten nog eens versterken. Om als eerste de complete, nieuwste collectie figuren in bezit te hebben, worden illegale praktijken soms niet geschuwd. Fanatieke verzamelaars maken bijvoorbeeld gebruik van geheime contacten binnen de fabriek, die hen de nieuwste serie surprises leveren, maanden voordat die op de markt komen.

Behalve verzamelaars zijn ook kunstkenners geïnteresseerd in de figuurtjes. Prof. dr. V. Fischer, curator van de designafdeling van het Museum für Angewandte Kunst in Frankfurt, rekent de Kindersurprise tot de 'echte kunst', en legt uit waarom hij er een expositie aan wijdt.

En net zoals bij 'echte kunst' worden de figuurtjes nagemaakt en is vervalsen een lucratieve bezigheid geworden. De verschillen tussen 'echt' en 'nep' zijn minimaal. Zeker nu de vervalsers - doorgaans werkzaam in tandheelkundige klinieken in het Oostblok - de afgelopen jaren hun technieken hebben verbeterd, waardoor een nagemaakt figuurtje nauwelijks van het origineel te onderscheiden valt. De vervalserjager heeft er dan ook een dagtaak aan.

Regisseur: Monique Nolte