Hillary

'Dat verhaal gaat over het feit dat je als vrouw, vooral als vrouwelijke politicus, altijd op een achterstand staat. En dat zij op dat vlak altijd heeft geworsteld en al decennialang tegenslagen overwint. Ze is een feministe, maar ze heeft vanwege de politieke carrière van haar man toch maar zijn naam aangenomen, bijvoorbeeld, iets wat ze eigenlijk helemaal niet van plan was. Nou ja, dat is haar klein leed, kun je zeggen. Maar ze zegt ook, niet met zo veel woorden, maar dat is wat ze volgens mij met de serie ook wil vertellen: dat ze het slachtoffer is geworden van de meest misogyne, seksistische campagne in de geschiedenis, namelijk die van Donald Trump. Ik denk dat ze met deze serie aan de ene kant wil vertellen: ‘seksisme is alive and kicking en ik heb er m’n hele carrière tegen gevochten, en ik heb het eigenlijk best ver geschopt.’ Nou, dat is onmiskenbaar waar. Ik denk dat de andere kant ook is dat zij nog steeds vindt dat zij eigenlijk op de plek had moeten zitten waar Trump zit. En ze vindt het lastig om… ja, deze documentaireserie is toch een soort egodocument, een soort hagiografie.'

Heeft zij zo veel invloed op de inhoud van de serie gehad?
'Ze heeft het materiaal beschikbaar gesteld en de voorwaarde gesteld dat de regisseur een vrouw moest zijn. Die regisseur zegt dat ze alle vragen heeft mogen stellen en alles heeft mogen doen wat ze wilde doen. Ze gaat inderdaad niet veel lastige thema’s uit de weg. Het gaat ook over de Lewinsky-affaire, en noem het allemaal maar op. Maar toch, er waren nog veel kritischer vragen denkbaar. Dus in elk geval kun je zeggen dat de regisseur Clinton bewondert. Dat staat voor mij buiten kijf.'

En dat zie je ook terug in de serie?
'Is dit de meest kritische serie die je over Hillary Clinton zou kunnen maken? Nee, zeker niet.'

Zitten er dingen in die je nog niet wist?
'Eigenlijk niet. Ik heb de laatste aflevering alleen nog gequickscand, dus daarvan weet ik het niet zeker, maar echte verrassingen heb ik niet gezien. Dat is niet per se heel leuk om op te schrijven, want voor een kijker kan dat heel anders zijn. Ik heb haar natuurlijk altijd buitengewoon goed gevolgd; in de periode dat ik in Amerika heb gewoond en gewerkt was ze altijd op het toneel. Deze serie geeft een mooi compleet beeld van haar leven en carrière. Alleen heeft ze overal het laatste woord. Er zitten niet veel critici van Clinton in. Dus het is niet hét definitieve verhaal over Hillary Clinton. Er zijn ook heel veel Amerikanen die denken: ook al had ze misschien die verkiezingen moeten winnen, omdat ze drie miljoen stemmen meer had dan Trump, ze zou nu beter het stokje aan de volgende generatie kunnen doorgeven.'

Aan wie zou je deze serie aanraden? Voor wie is dit interessant?
'Sowieso aan iedereen die in Amerikaanse politiek geïnteresseerd is. Het gaat voor een groot deel over de rol van vrouwen in de politiek, met haar als case study. En ik ben geen vrouw, maar ik kan me voorstellen dat het voor veel vrouwen heel herkenbaar is.'

Ook in Nederland? Want het is wel een heel ander land natuurlijk.
'Nou, dat weet ik niet. Kijk, eigenlijk zijn dat vragen die je beter kunt stellen aan een Nederlandse vrouw in de politiek die de serie heeft gezien. Lilian Marijnissen bijvoorbeeld, ik noem maar iemand. Maar ik denk het wel. Dat vrouwen nog steeds op achterstand staan, staat buiten kijf. Kijk in de politiek, onder CEO’s, noem het allemaal maar op. Alleen is het niet aan mij om te bepalen of ze iets aan deze serie hebben.'

Ik pak toch even iets uit de laatste aflevering, ook al heb jij die niet helemaal gezien. Toen naar buiten kwam dat Rusland probeerde de verkiezingen te manipuleren, kwam direct die ‘Grab ‘m by the pussy’-rel rond Trump die de aandacht ervan afleidde. In de serie wordt gesuggereerd dat Trump daar min of meer z’n verkiezing aan te danken heeft. Deel jij die analyse?
'Tja, dat is ongelofelijk lastig. Het is hét sleutelmoment in de Amerikaanse verkiezingen geweest, samen met de hernieuwde aandacht voor haar e-mails, op het allerlaatste moment. Weet je, we weten het uiteindelijk niet. Nogmaals, zij heeft drie miljoen stemmen meer gekregen dan Trump. Heeft dit dan in die paar staten waar het verschil zo klein was, de doorslag gegeven? Mijn probleem – wat maakt het uit wat ik vind, ik ben ook maar een verslaggevertje in een land ver weg – maar mijn probleem met de autopsie van de campagne zoals het team van Clinton die altijd heeft geportretteerd is dat ze altijd naar anderen wijzen. Het was de FBI, die uiteindelijk weer een onderzoek naar haar e-mails opende, het was de schuld van de Russen, het was de schuld van seksisme. Ik denk dat het alle drie heeft meegespeeld, alleen er is nog een reden dat Clinton heeft verloren. Ik bedoel: ze had het er nooit op moeten laten aankomen. Het verschil met iemand als Donald Trump, die op geen enkele manier geschikt leek voor deze baan, was uiteindelijk zo klein, dat had haar nooit mogen overkomen. Ze gaat ook in deze serie voorbij aan eigen falen, aan het steunen van twintig jaar neoliberaal beleid. Ze krijgt één kritische vraag over het feit dat ze voor tonnen of zelfs miljoenen toespraken op Wall Street gaf, vaak achter gesloten deuren. Of neem haar steun aan de Irak-oorlog. Ik bedoel: ze staat ook model voor een generatie politici die de Irak-oorlog en de financiële crisis heeft laten gebeuren. En dat komt in haar analyse van de nederlaag eigenlijk helemaal niet voor. Dus om terug te gaan naar de vraag: lag het inderdaad aan de Russen? Het zal zeker hebben meegespeeld. Maar een goede campaigner en een beter politicus had het niet zo ver laten komen. Natuurlijk is dat wijsheid achteraf, maar ik wil maar zeggen: de documentaire geeft niet een heel waarachtige analyse van de nederlaag, denk ik. Maar goed, daar gaat het ook maar zijdelings over. Deze serie is echt meer biografisch, met hier en daar een kritische vraag. Interessant voor politieke junkies zoals ik.'