woensdag 3 juni, 23:00 NPO 2

Midnight Traveler

VPRO

Politiek asiel krijgen wil maar niet lukken, dus besluiten Hassan Fazili en Fatima Hossani illegaal Europa te bereiken. In de met telefoons gefilmde documentaire Midnight Traveler zie je hoe het gezin met twee kinderen de gevaarlijke tocht aflegt.

Ruim een jaar lang probeerden ze alles om ergens politiek asiel te krijgen, maar geen land wilde het gezin van Hassan Fazili en Fatima Hossani opnemen. In hun geboorteland Afghanistan staat een premie op Hassans hoofd, omdat hij in een televisiedocumentaire een afvallige Talibancommandant portretteerde. Toen dat bekend werd, vluchtten ze onmiddellijk naar buurland Tadzjikistan. Maar daar mogen ze niet blijven.

De documentaire Midnight Traveler begint bij het moment waarop ze terug moeten naar Afghanistan. Hassan en Fatima doen dat, maar kunnen er echt niet blijven. Ze gaan proberen illegaal Europa te bereiken, samen met hun dochter Nargis (8) en haar jongere zusje Zahra. Tijdens de reis, via Iran en Turkije, filmen ze (ook Nargis) zoveel mogelijk met hun mobiele telefoons. De familie moet talloze obstakels overwinnen, vooral binnen de Europese grenzen, maar blijft toch optimistisch te midden van alle onzekerheid, misleiding en vijandigheid. 

Na de film

Hoe is het het gezin vergaan na de laatste filmopname? Hassan Fazili stuurde half juni 2020 deze korte update:

'We zaten in een benarde situatie toen we in Duitsland aankwamen. Maar met hulp van het IDFA, Berlinale en het Human Rights Film Festival in Lugano, enkele organisaties die vluchtelingen helpen en in het bijzonder dankzij de hulp van een aardige Duitse leerling, konden we in Duitsland blijven. Gelukkig zijn we nu veilig in Duitsland. Mijn vrouw en ik zijn blij dat onze dochters nu naar school gaan en het daar fijn hebben. Ik werk aan een nieuw filmscript, en ik hoop dat ik die film kan gaan maken. We proberen een normaal leven te leiden. En we hopen te kunnen leven in een wereld zonder oorlog en zonder grenzen.’

Vluchtelingen, iedereen vindt er iets van. Maar niet iedereen heeft de effecten van het Europese immigratiebeleid gezien door de ogen van mensen die een basaal niveau van zekerheid zoeken. Hoe is het om illegaal de Turks-Bulgaarse grens over te steken, je lot in handen van mensensmokkelaars te leggen, een Bulgaars vluchtelingenkamp te ontvluchten omdat je daar voor je leven vreest? Deze film laat het zien, en voelen.

© Hassan Fazili en Fatima Hossani / vpro

Helmut Boeijen over deze film

In de 2Doc Weekly (neem een gratis abonnement!) bespreekt filmkenner Helmut Boeijen iedere zondag documentaires die je direct kunt zien. Over deze 'onweerstaanbare' film: 'Het zijn zulke kleine menselijke momenten die deze documentaire een optimistische ondertoon geven.'

Lees de hele bespreking door hieronder op 'OPEN' te klikken.

Zó ver is het vrije westen vanuit Afghanistan. Van eigen land gaat het eerst naar Tadzjikistan, dan terug naar Afghanistan, via Iran, naar Turkije, vast in Bulgarije, via Servië, naar… Enfin, u begrijpt de strekking van dit verhaal.

Nadat de Taliban in maart 2015 een doodsvonnis heeft uitgesproken over filmmaker Hassan Fazili, vertrekt hij samen met zijn vrouw Fatima en hun jonge dochters Nargis en Zarah richting Europa. Enkele duizenden kilometers liggen er tussen hen en hun beoogde plaats van bestemming. Het Afghaanse gezin zal echter jarenlang onderweg zijn…

Voor Midnight Traveler hebben ze hun reis gedocumenteerd met drie smartphones. De ontberingen, natuurlijk: bedrog door mensensmokkelaars, dagenlang overnachten in een ijskoud bos en agressie van demonstranten in Oost-Europa. Maar ook het gewone dagelijks leven: sneeuwpret, liefdevol echtelijk gekibbel en leren fietsen.

Tijdens de reis worden de kinderen zichtbaar groter. Zonder een echt thuis groeien ze uit tot grote meiden. In de mooiste scène van deze roadmovie-tegen-wil-en-dank is te zien hoe de oudste dochter Nargis als een bijna-puber meezingt en -danst met een Michael Jackson-hit. ‘They don’t really care about us’, galmt ze uit volle borst. Zou ze door hebben wat ze zingt?

Het zijn zulke kleine menselijke momenten die deze documentaire een optimistische ondertoon geven. Hoeveel tegenslag de Fazili’s ook ondervinden of hoe vaak hun hoop op snel uitsluitsel ook wordt ondermijnd, steeds weer lijken ze te kunnen putten uit een schier onuitputtelijk reservoir van moed, (mede)menselijkheid en familiezin.

Die maken van Midnight Traveler een onweerstaanbare film.

meer aangrijpende vluchtverhalen