Cherry Duyns, NTR, 2013

Misha enzovoort

NTR, NPS

Documentairemaker Cherry Duyns volgt pianist Misha Mengelberg tijdens zijn laatste buitenlandse tournee met zijn ensemble ICP (Instant Composers Pool). Een fragment uit deze documentaire was te zien in de Zomergasten-aflevering van 11 augustus 2014 met componist en dirigent Reinbert de Leeuw.

Bandleider, componist en pianist Misha Mengelberg viel een aantal jaren geleden ten prooi aan dementie. Cherry Duyns volgt dit icoon van de Europese jazz tijdens een week van optredens in de Londense jazzclub Vortex, wat gezien zijn verslechterende toestand zeker zijn laatste buitenlandse optreden zal zijn. De bandleden maken zich op voor het lang uitgestelde afscheid van Mengelberg, met wie ze decennia hebben samengespeeld.

Muziek maken is als ademhalen voor Mengelberg, maar nu hij op voet van oorlog leeft met zijn brein, rijst de vraag hoe lang hij nog kan spelen met zijn ensemble ICP (Instant Composers Pool). Duyns vraagt het voorzichtig aan de bandleden: moet hij niet tegen zichzelf in bescherming worden genomen? Nee, antwoordt er één resoluut. Dat Mengelberg ondanks zijn ziekte nog altijd met het ensemble op het podium staat, past in zijn esthetiek waarin iedereen mee mag doen. Hij houdt immers van verwarring en gekte.

Mengelberg heeft in heldere momenten nog steeds een ongezouten mening over mede-componisten als John Cage ("tamelijk vijandige muziek") en Chopin ("ijzingwekkend saai en vervelend"). En in een speels moment gebruikt hij zijn wandelstok om de piano te bespelen. Toch rijst de onontkoombare vraag of het ensemble wel kan voortbestaan zonder hem als spil.