NOS, 2014

Juliana in de oorlog

NOS

In maart 2014 wass het tien jaar geleden dat koningin Juliana overleed. In de geschiedschrijving en in ons collectieve geheugen overheerst het beeld van de jonge prinses Juliana die in 1940 in Canada een veilig heenkomen moet zoeken met de kleine prinsesjes om zo de toekomst van de troon veilig te stellen.

Een ‘gewone mevrouw’ met haar spelende kinderen. Maar dat beeld is niet helemaal waarheidsgetrouw. Uit onderzoek van NIOD-historicus Jolande Withuis en uit een zoektocht in verschillende nationale en internationale beeldarchieven blijkt dat het moet worden bijgesteld.

“Haar plaats was bij haar kinderen”, schreef zelfs de bekende historicus en WOII-expert Loe de Jong. Niet veel mensen weten nog dat de prinses in die tijd vele reizen maakte en toespraken hield om steun te zoeken voor het onder de oorlog gebukt gaande Nederland. Zo raakte ze onder meer bevriend met de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt en zijn vrouw Eleanor. Juliana bezocht tussen 1940 en 1945 vanuit Canada niet alleen de VS, maar ook de Antillen, Suriname, Venezuela en de Dominicaanse Republiek; ze inspecteerde troepen en koopvaardijschepen en stak een handje toe bij het Rode Kruis. Maar bovenal hield ze een groot aantal toespraken over de oorlog in Nederland en de noodzaak om die te winnen.

Het vergeten beeld van een bijzonder strijdbare prinses is herontdekt door socioloog en NIOD-historicus Jolande Withuis, die werkt aan een omvangrijke biografie van de voormalige vorstin. In maart verschijnt een voorpublicatie van de biografie onder de titel Juliana’s vergeten oorlog. In het NOS-portret komt Withuis aan het woord en ook de auteur van de biografie ‘Juliana & Bernhard’, professor Cees Fasseur.

Kijk ook: