2Doc Makers van Morgen

Nederland Wijnland

VPRO

Toen Nina de Vriendt de krant opensloeg op een zekere dag in 2011 ontdekte ze het fenomeen van de Nederlandse wijnboer. Haar verbazing was groot: ‘Waarom zou iemand dat willen doen, wijn verbouwen in het koude Nederland?’ Ze besloot naar Limburg te vertrekken en hier op een leenfiets wijngaarden te bezoeken.

De wijnboeren

Leon, Freek en John zijn geen oude rotten in de wijnbranche. Leon en John begonnen hun carrière als veeboeren, maar na teleurstellingen als de uitbraak van mond- klauwzeer, besloten ze enkele jaren geleden het roer helemaal om te gooien. Wine it was. De Vriendt lacht. ‘Ik snap dat ook helemaal, de wijnbouw is stukken romantischer dan de vee’. In tegenstelling tot Leon en John is Freek afkomstig uit de sporteducatie. ‘Het is grappig om te zien dat hij het ook heel anders aanpakt dan de andere boeren. Hij legt bijvoorbeeld meer nadruk op marketing. Zo heeft hij de Groesbeekexpress opgezet, een wijntrein. Dat heeft iets ongelofelijk komisch, maar het is tegelijkertijd heel tof. Hij legt zijn hart en ziel in de wijn en krijgt op die manier iedereen mee.’

Hoe houdt een Nederlands wijnhuis het hoofd boven water?

‘Moeilijk. Dat zie je ook in de documentaire. Voor het verbouwen van wijn ben je enorm afhankelijk van het weer en laat dat in Nederland nu erg wisselvallig zijn. Weersomstandigheden hebben grote invloed op de smaak. "Europese wijnboeren en grote wijnhuizen van over de hele wereld zijn soms genoodzaakt om de smaak van hun wijn kunstmatig aan te passen zodat zij aan de vraag van consumenten kunnen voldoen. Dit kwam onlangs nog aan bod in een aflevering van de Keuringsdienst van Waarde. Natuurlijk is niet alles kunstmatig aan te passen en het bestaan van een Nederlandse wijnboer is dus redelijk onzeker.’

Wat zijn de vooruitzichten op dit gebied?

‘De vraag naar Nederlandse wijn is in de loop der jaren geloof ik wel een klein beetje toegenomen, maar over het algemeen is die vrij constant. De dure grond en kostbare arbeid draagt er toe bij dat het een niche is en blijft. Er komen daarom niet veel wijnboeren bij, hoewel men regelmatig oppert dat het door de opwarming van de aarde wel een mogelijkheid zou kunnen zijn dat het makkelijker wordt om hier wijn te verbouwen. Ik ben heel benieuwd hoe dit zich gaat ontwikkelen. ‘

De boeren voor de camera

‘De boeren zijn enorm gepassioneerd en waren ook wel vereerd dat ze nu uitgebreide aandacht kregen.’ Nina de Vriendt heeft de boeren een jaar lang gefilmd. ‘Ik ging langs bij speciale gelegenheden en tijdens hun werk. Ze lieten me redelijk vrij om te filmen wat ik wilde, maar we vonden het allebei wel spannend toen de film vertoond zou worden. Gelukkig vonden de boeren het geweldig om hun werk terug te zien op het witte doek. Ze voelden zich heel serieus genomen en waren net als ik tevreden met het resultaat.’

Tip van Nina

De Vriendt raadt niet één wijnsoort aan. ‘Leon, Freek en John maken volgens mij allemaal goede wijnen. Ik ben geen vinoloog, maar de witte wijnen vind ik het smakelijkst. Ik zou iedereen aanraden eens een Nederlandse wijn te halen bij de slijterij, maar nog leuker is het om langs de boerderij te fietsen en eens een proeverij te doen. Er gaat een wereld voor je open.’

De maakster

Momenteel is Nina bezig met een jeugddocumentaire over haar halfbroertje en vader. Haar 9-jarige broertje Niek gaat elk weekend vissen met zijn vader in Nederland. Sinds kort is haar vader erg ziek en rijst de vraag op bij Niek wanneer hij weer met zijn vader kan gaan vissen. De film die moet gaan over thema’s als opgroeien en vissen, heeft inmiddels subsidie gekregen en is nu hard in productie. Naast het maken van documentaires werkt Nina ook veel op freelance basis als researcher of redacteur.

Meer over alcohol