Noord & Denken aan het bijna toen

Radio Doc

NTR

Het noorden ligt in de richting waar de kompasnaald naar wijst. Maar waar ligt het noorden precies? Is het een plek? Een land? Is er een punt te vinden waar het noorden begint? En aan de vooravond van 4 mei 2016 laat de 90-jarige Amsterdammer Carel Zeylstra zijn geheugen spreken in de korte documentaire Denken aan het bijna toen. 

Noord

Ongemerkt is het noorden elke week in het nieuws wanneer duizenden vluchtelingen Europa proberen binnen te komen. Velen zijn op de weg naar de veiligheid die het noorden belooft. Maar het noorden is niet een vaste plek op de kaart. Vraag iemand in Afrika waar het noorden is en hij zal misschien richting het rijke Frankrijk wijzen, in Parijs wijzen ze richting de drassige lage landen en in Holland richting het aardbeving geplaagde Groningen. Kortom het noorden ligt niet vast, het heeft een wisselende locatie en met steeds een andere betekenis. Waar voor de een het noorden een veilige haven is, is het voor een ander een economische achtergestelde regio of een vakantiebestemming waar je rust en stilte vindt.

Niet alleen de mens maar ook het landschap verandert wanneer je noordwaarts trekt. Naarmate je noordelijker komt zal het kouder worden, de bevolkingsdichtheid en biodiversiteit nemen langzaam af. Dichter bij de poolcirkel verandert het besef van tijd, dag en nacht zullen steeds langer duren, totdat het uiteindelijk bijna een half jaar donker zal zijn. 

In dit radio-essay wordt de luisteraar meegenomen op een zoektocht naar het noorden. Hoe verandert het landschap en de mens wanneer je noordwaarts trekt? Uiteindelijk hoopt de documentaire op een plek uit te komen waar je niet verder noordwaarts kan.

Denken aan het bijna toen

Het is mei, en dat betekent dat Nederland  komende week weer de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenkt. Jaarlijks neemt het aantal ooggetuigen die uit de eerste hand gedetailleerd over die oorlog kunnen vertellen af.

In Radio Doc het verhaal van een van hen, zomaar een bijzondere Amsterdammer: Carel Zeylstra. Hij is 90 jaar oud, ouder dan Anne Frank zou zijn geweest als ze niet was vermoord. Anton de Goede zocht hem onlangs op.