2Doc:

Wit is ook een kleur

VPRO

Sunny Bergman wil weten waarom veel hoogopgeleide witte mensen zich verongelijkt voelen over racisme en witte privileges. Spelen gevoelens van morele en culturele verhevenheid wellicht een rol?

Sunny Bergman wil weten waarom veel witte mensen zich verongelijkt voelen als het over racisme gaat. Vooralsnog worden in het racismedebat de problemen gemakshalve neergelegd bij immigranten. Omdat ze niet goed zouden integreren, of bij lager opgeleide proteststemmers omdat zij er racistische denkbeelden op nahouden. Maar wat kleurt de blik van witte hoger opgeleiden van de 'elite', die het morele gelijk aan hun zijde denken te hebben en menen dat kleur er niet toe doet? Slagen zij erin om hun kinderen 'kleurenblind' op te voeden? Bergman neemt de proef op de som.

In gesprek met regisseur Sunny Bergman

Chris Kijne spreekt in Regisseur aan de keukentafel met Sunny Bergman over haar documentaire Wit is ook een kleur.

Is de houding van witte Nederlanders veranderd sinds deze film uitkwam?

In gesprek met regisseur Sunny Bergman

tekst: Elmar Veerman, 24 juni 2020

Je bent al jaren bezig racisme op de kaart te zetten, en zoals je in Wit is ook een kleur laat zien, hadden witte Nederlanders vaak het idee dat ze daar zelf buiten stonden. Is dat inmiddels anders? Voel je wat bewegen in de samenleving nu?

'Jazeker, natuurlijk beweegt er veel. Ik had bijvoorbeeld gisteren een fotoshoot voor de Vogue, voor een serie over ‘tien vrouwen die ons hoop geven’ geloof ik, en dat was met een divers team. Zwarte fotograaf, zwarte visagist. Terwijl Vogue tot nu toe bekend stond als een superwitte titel, waar ze ook heel vaak kritiek op hebben gekregen. En nu komen ze met niet alleen een diverse serie portretten – Sylvana Simons en activiste Naomi Pieter zitten er bijvoorbeeld ook bij – maar ook met een divers team. Dus wat ik nu wel om me heen merk, bij mensen die in de media werken, is dat ze denken: “shit ja, we zijn wel heel erg wit, wat kunnen we daaraan doen?” Ze zijn zich ervoor gaan schamen. Het besef is er nu. Het is misschien een soort hype, en het voelt wat hypocriet wanneer het vooral om imago lijkt te gaan, maar uiteindelijk is het natuurlijk alleen maar goed dat dit nu gebeurt.'

'Hoe bestendig het allemaal is, moeten we uiteraard nog zien. Wat ik al langer zeg als mensen me vragen hoe ze een werkplek inclusiever kunnen maken: je kunt dat niet doen met alleen een leuk workshopje hier en daar. Die geef ik soms, en die helpen qua bewustwording, maar daarna moet je gaan inzien dat werkelijke verandering een integraal onderdeel moet zijn van de visie van zo’n bedrijf, in alle lagen, tot aan de top. En dat geldt ook voor de politiek. Die moet meer doen dan mondeling steun betuigen. Ga beleid maken! Beleid waarbij je actief de ongelijkheid bestrijdt. Er zijn allerlei daaromtrent onderzoeken gedaan, dus het is duidelijk hoe effectief antiracismebeleid eruit moet zien. We hebben nog steeds een premier die zegt: “ik vind het heel erg, maar je moet je als Nederlander met een migrantenachtergrond maar invechten”. Die woorden heeft hij in elk geval nog niet teruggenomen. Daardoor is er in de antiracismebeweging weinig vertrouwen in de mainstream politiek.'

Je zit 3,5 jaar na Wit is ook een kleur nog volop in dit onderwerp, zo te horen.
'Oh, zeker. In mijn volgende film komen de huidige protesten in beeld. Ik ben naar drie Black Lives Matter-betogingen geweest. Die op de Dam was echt wel erg speciaal. Ik ken de mensen die het georganiseerd hebben heel goed, en het was mooi om te zien dat ze echt stomverbaasd waren. Ze hadden helemaal niet zo’n enorme opkomst verwacht. Stonden ze daar met een klein podiumpje en een paar speakers, en opeens waren er tienduizend mensen of meer! Bij al die protesten vond ik het heel ontroerend om te zien dat het voor jonge zwarte mensen, die toch in een samenleving leven waarin ze tweederangsburger zijn, zó’n bevestiging was. Ik heb veel blije, huilende jonge mensen gezien die zich enorm gesterkt voelden.'

Ook omdat het nou eens niet voornamelijk zwarte betogers waren?
'Ja, door de onderlinge solidariteit. Dat ze zich eindelijk gezien en gehoord voelden.'

Meer over racisme en discriminatie

Meer docu's over racisme en discrimatie

  • Meer films van Sunny Bergman